İlk müşteri ise büyük ihtimalle Rus polisi.
Yüz taraması
Öyle bir makine düşünün ki bir kere gördüğü yüzü ikinci bir defa görürse %75 oranla hatırlayabiliyor.
Bir makinenin yüzünü tanımlayabilme özelliği olması çok mu önemli? Bir selfie çektiğinizi ve bu sayede konsere giderken yanınıza bilet almanız gerekmediğini düşünün. Moscow’un NTechLab’i bu yaz bir elektronik müzik konserinde yüz tarama teknolojisi ile bunu yapmayı başardı. Tabi ki bir kere selfie çekip onayladığınızda NTechLab veritabanına kayıt olmuş oluyorsunuz. Şirket ise yüz tanıma sistemindeki veritabanını başkalarına satmakta serbest: Polis departmanları, konserler, hatta ve hatta hükümetler.
NTechLab’in genç kurucuları yüz tarama yazılımının kişisel mahremiyeti tehdit edebileceği düşüncesine karşı soğukkanlı bir duruş sergiliyorlar. Wall Street Journal bir raporunda bundan bahsediyor.
26 yaşındaki Kukharenko ve 29 yaşındaki Kabakov (NTechLab kurucuları) geliştirdikleri teknolojinin yanlış ellere geçmesi sonucunda oluşabilecekleri, dikkate değer bulmuyor. Kabakov’a göre eğer bir akıllı telefonunuz varsa zaten takip edilmekten kurtulamazsınız. “Özel hayat yoktur.” Diyor Kabakov. “Hükümetleriniz sizi takip edebilir, hem de tam şu anda bile… Telefonunuzu elinize alın, içinde sizin davranışlarınız, hareketleriniz, ne satın aldığınız, kimin hakkında konuştuğunuz hakkında bütün bilgiler saklı.”
Program makine öğrenimi (machine learning) sistemini kullanıyor: belirli yüzleri tanıyabilmek için yapılan algoritma denemeleri ve doğru sonucu alana kadar yapılan bir kontrol. (Ünlü kişilerin yüzlerinden oluşan 20 milyon fotoğraflık bir arşiv kullanıldı.) NtechLabs, başka bir grup ile ortak çalışarak FindFace’i ortaya çıkardı. Uygulama, çekilen fotoğrafı bir sonuç bulabilmek için Rusya’nın Facebook’u VKontakte veri tabanı ile eşleştirmeye çalışıyor. Kurucuların fikrine göre bu, yabancı insanlarla tanışabilmek için çok güzel bir yöntem. Adeta el altından dağıtılmış gizli bir resim gibi, gelecekteki daha derin ilişkilere kapı açan bir yöntem. Bunun için başka bir terim daha var: Stalking*.
Yeniden Wall Street Journal’a kulak verecek olursak:
Platform, Rusya’da manşetlerde yerini aldı. Bir grup VKontakte kullanıcısı FindFace’i kullanıp sözüm ona daha evvel pornografik filmlerde oynayan kadınları tanımlayıp arkadaşlarına ve akrabalarına rahatsız edici mesajlar atmanın ötesine gitmedi. NTechLab’e göre grup VKontakte tarafından kapatıldı ve yaklaşık 1 milyon kullanıcı FindFace’ten banlandı. Ama yine de Amerikan hukukunu kapana kıstıran yüz tanıma teknolojisine dair etik sorgulamalar devam ediyor.
Geçen yaz İngiliz polisi, daha evvel kaydı bulunan suçluları bulabilmek umuduyla Download müzik festivaline katılanların yüz taramalarını yaptı. Ama büyük protestolar ile karşılaşınca ve fotoğraflar ile ne yapılması gerektiğine dair açık bir yöntem bulamayınca çekilen fotoğrafların büyük bir kısmını silmek zorunda kaldı.
NTechLab aracılığı ile selfielerini sisteme yükleyen Rus konser severlere gelince, onların yüzleri büyük ihtimalle çoktan algoritmayı geliştirmek için kullanıldı. Bu sebeple kamerası olan ve bu yazılım yüklendiği bütün telefonlar kolaylıkla bu kullanıcıları tanımlayabilir hale geldi. Hiç değilse polis için uygun bir durum.
*Türkçe’de de yaygın olarak kullanılan “Stalk” kelimesi, sosyal taciz anlamına gelmektedir.
Çeviren: Şerif Kaya Çınar
