Bir salgın durumunda, sonraki dalganın başlangıcında yetkili mercilerin geç harekete geçmesi ve duruma merkezi olmayan bir şekilde yaklaşması; daha uzun süren, daha ağır ve daha ölümcül sonuçlara yol açabilir. Zürih ve Toronto Üniversiteleri’nde çalışan disiplinler arası araştırma takımı, 1918 ile 1919 yıllarında Bern Kantonu’nda yaşanan grip salgı ile 2020’nin koronavirüs salgınını karşılaştırmış.
1918 ve 1919 yıllarında İsviçre’de yaklaşık 25.000 ölüme yol açan 1918 Gribi, ülkenin yakın tarihinde meydana gelen en büyük nüfus felaketiydi. Halkın ve bilim insanlarının o zamanlarda yaşanan olaylara yönelik ilgisi, mevcut koronavirüs salgınının ardından artış gösterdi. Zürih ve Toronto Üniversiteleri’nde evrimsel tıp, tarih, coğrafya ve epidemiyoloji alanlarında çalışan bilim insanlarının oluşturduğu uluslararası bir araştırma takımı, 1918 ile 1919 yıllarında Bern Kantonu’nda görülen grip benzeri hastalıkların yayılışına yönelik tarihsel verileri birkaç yıl boyunca analiz etmiş. Kanton, İsviçre’deki bir vaka çalışması için ideal özellikler sergiliyor çünkü büyük boyutlu, çeşitlilik barındırıyor, 1918 gribinden özellikle fena şekilde etkilenmiş ve Temmuz 1918’de salgın tam başladığı zaman vakaları bildirme sorumluluğu göstermiş.
Yeni çalışmanın sonuçları, 1918 gribinin yayılışının bölgeye bağlı olarak farklılık sergilediğini gösteriyor. Bern Kantonu, 1918’in Temmuz ve Ağustos aylarındaki ilk dalgada nispeten hızlı, güçlü ve merkezi biçimde müdahale etmiş. Yapılan müdahaleler arasında insanların bir araya gelmesini kısıtlamak ve okulları kapatmak da yer alıyor. Zürih Üniversitesi Evrimsel Tıp Enstitüsü’nde çalışan eş birinci yazar Kaspar Staub, “Günümüzdekilere benzeyen bu önlemlere, enfeksiyon sayılarında meydana gelen bir azalmanın eşlik ettiğini rakamlardan görebiliyoruz” diyor. Birinci dalga geçtiğinde, kanton 1918’in Eylül ayında bütün önlemleri tamamen kaldırmış ve bu durum, vakaların hızla yükselmesine ve ikinci dalganın çok kısa süre sonra başlamasına yol açmış.
1918’in Ekim ayında ortaya çıkan ikinci dalganın başlangıcında Bern Kantonu, birinci dalgadan farklı olarak tereddütlü davranmış. Ekonomik sonuçların tekrarlanmasından korkan kanton yetkilileri, yeni önlemlerin sorumluluğunu birkaç hafta boyunca belediyelere bırakmış. Toronto Üniversitesi’nde çalışan eş birinci yazar Peter Jueni, “Bu merkezi olmayan ve tereddütlü yaklaşım ölümcül olmuş ve ikinci dalganın tümüyle daha güçlü olup, daha uzun sürmesine katkıda bulunmuş” diyor.
Zürih Üniversitesi. Ç: O.
