Hızlı radyo patlamalarının (FRB) gizemi, gökbilimcileri şaşırtmaya devam ediyor. Uzayın derinliklerinden gelen bu süper kısa, süper şiddetli radyo dalgası atımlarının arkasında ne olduğunu kimse tam olarak bilmiyor. Fakat şimdi gökbilimciler, beş FRB’yi ana galaksilerine kadar takip etmişler.
Yüzümüzü kara çıkarmayan yine Hubble Uzay Teleskobu olmuş. Teleskopta yer alan morötesi ve kızıl ötesi kameralar yardımıyla, bu beş patlamanın yıldız haritasında nereden çıktığı görülmüş. Bulgular, söz konusu patlamaların ilk başta nasıl oluşabildiklerini daha iyi anlamamızı sağlıyor.
Şimdiye kadar tespit edilen yaklaşık bin FSB’den sadece 15 kadarı belirli galaksilere kadar takip edilmiş. Dolayısıyla bu patlama kümesi üzerinde gerçekleştirilen takip, söz konusu olgunun nasıl işlediğini gösteren önemli bir faaliyet niteliğinde.
Santa Cruz – California Üniversitesi’nde çalışan gökbilimci Alexandra Mannings, “Yeni ve heyecan verici sonuçlar elde ettik” diyor. “Bir FRB popülasyonuna ait ilk yüksek çözünürlüklü görüntüyü yakaladık. Hubble, bunların beş tanesinin bir galaksinin sarmal kollarında veya yakınında konumlandığını ortaya çıkardı. Bu galaksilerin çoğu devasa, nispeten genç galaksiler ve halen yıldız oluşturuyorlar”
“Yapılan bu görüntüleme, genel konak-galaksi özelliklerini daha iyi anlamamızı salıyor; kütlesi ve yıldız oluşturma hızının yanısıra tam da o FRB konumunda ne olduğunu araştırmak gibi… Çünkü Hubble, böylesine muhteşem bir çözünürlük sunuyor.”
FRB’ler, Güneş’in bir yılda çıkardığı enerjiyi saniyenin binde birinde çıkarıyor. Bu yapılar, biz haklarında daha fazla şey keşfettikçe daha ilginç hale geliyorlar. Muhtemelen uzaylı yaşam biçimlerinin iletişim kurma şekilleri değiller… Yoksa öyleler mi? (Maalesef, muhtemelen hayır.)
Bu patlamalar üzerinde araştırma yapmanın zor olmasının bir sebebi de, sadece milisaniyeler kadar sürmeleri ve kendilerini çok nadiren tekrarlamaları. Bilim insanları, sonraki patlamanın nerede meydana geleceğini de bilmiyor ve bu yüzden, kökenleri ile sebeplerini bulmak çok zor oluyor.
Galaksilerin etrafındaki sarmal kolların daha sönük kısımlarından geldikleri gösterilen bu beş patlama, uzmanlara birçok şey söylüyor. Sarmal kollar, bir galaksideki en sıcak, en genç yıldızların bulunduğu yerler. Fakat bu FRB’ler, kolların en parlak kısımlarından gelmiyor.
Sarmal kol bölgelerinde hangi tip yıldızların bulunup bulunmadığını bildiğimizden, elde edilen bulgular FRB’lerin muhtemelen atarca (magnetar) yıldızlardan çıktığı hipotezini destekliyor; inanılmaz derecede güçlü manyetik alanlara sahip yoğun yıldızlar olan atarcalar, Hubble’ın tespit ettiği FRB bölgelerinde bulunma eğilimi sergiliyor.
Northwestern Üniversitesi’nde çalışan gökbilimci Wen-fai Fong, “Güçlü manyetik alanları sebebiyle atarcalar, epey tahmin edilemez yapılar. Bu vakada, söz konusu FRB’lerin genç bir atarcanın püskürtülerinden geldiği düşünülüyor.”
David Nield/ScienceAlert. Ç: O.
