Fasulye yemek hakkında olan eski bir çocuk manisi “fasulye, kalbin için iyidir” şeklinde başlar, ve diğer meşhur etkilerini işaret eden alaylı bir gülümsemeyle biter.
Aslında fasulyelerin kalbinizden fazlasına iyi geldiği ortaya çıktı. Fasulye yemek aynı zamanda iklim için de iyi olabilir.
Climatic Change’de yayınlanan yeni bir araştırmaya göre et yerine fasulye yemek sera gazı salınımını büyük ölçüde azaltarak iklim değişiminin etkilerini hafifletebilir. Araştırma böyle bir değişimin 2020 itibariyle ABD’nin salınım hedeflerinin %50’den fazlasına ulaşmasına yardım edeceğini ön görüyor.
Bununla biraz eğlenmek çekici geliyor. Belki de sadece bir gazla diğerini takas ediyoruzdur.
Loma Linda Üniversitesi’nin eski araştırmacılarından ve bu çalışmanın lideri olan Helen Harwatt “Muhtemelen ilk defa fasulyeler gaz azaltıcı olarak tanımlanıyor,” diyor. Yine de, gösterişsiz bir konu hakkında önemli bir çalışma.
Loma Linda Üniversitesi’ndeki besin, sağlıklı yaşam tarzı ve hastalık önleme merkezinin yönetici müdürü ve çalışmanın ortak yürütücülerinden Joan Sabate “Bu makale yeme alışkanlığındaki tek bir değişikliğin sera gazı üretimi üzerinde çarpıcı bir etkisi olabileceğini açık bir şekilde göstermeye çalışıyor,” diyor. “ABD sera gazı azaltma hedeflerinin yarısından fazlasına otomobiller ve üretim üzerine yaptırımlar uygulamadan ulaşabilir.”
Çalışma sığır etinin, üretimi en fazla karbon yoğunluğuna sahip yiyecek olduğunu vurguluyor. Bunu sebebi ineklerin güçlü bir sera gazı olan metan üretmesi. Baklagillerin eşit miktarlardaki tüketimi etten daha fazla kalori ve proteini çok daha küçük karbon ayak izi ile sağlıyor.
“Yemeğin çevre üzerindeki etkisi gün geçtikçe daha önemli hale gelmesine rağmen iklim değişikliği tartışmalarında bunun genellikle dikkate alınmadığını görüyoruz,” diyor Harwatt. “Yemek sistemi küresel sera gazlarının üretimine sebep olan en önemli faktör ve sera gazı salınımının azalmasını sağlayacak verimli yöntemler var.”
Bilim insanları aşamalı olarak yiyecek üretiminin iklim değişikliği üzerindeki etkisine odaklanmaya başladı. Yakın zamanda bir çalışma dünya çapında tüketilen et miktarının yarısının çekirge ve un kurdu ile değiştirilmesinin tarım arazisi kullanımını üçte bir oranda azaltarak sera gazı salınımını azaltacağını öne sürdü.
Ancak yenilebilir böceklerin ABD’de agresif satışa neden olacağı neredeyse kesin. Diğer yandan, bir kase fasulye daha lezzetli bir alternatif olabilir- tabi Amerikanlar ağız sulandırıcı bifteklerinden vazgeçmeye niyetliyse. Harwatt bunun mümkün olduğuna inanıyor.
“ABD’de et tüketimi hali hazırda azalıyor, bu yüzden bu tip yiyecek değişimleri -iklim değişikliğinin artan önemiyle birlikte- bu trendi destekleyecek ve hızlandıracak,” diyor Harwatt.
Et tüketiminin azalmasıyla sığır endüstrisinin kaderi ise ayrı bir endişe teşkil ediyor ancak araştırmacılar bunun çözülebilir bir problem olduğunu söylüyor.
Bard College’da çevre fiziği mühendisi ve araştırmanın ortaklarından Gidon Eshel “İş kaybı problemi tabi ki önemli ama hiçbir şekilde engelleyici değil,” diyor. Eshel, sığır işletmecilerin çoğunun farklı işlerde de çalıştığını ve bu sayede ek gelirlerinin olduğunu açıkladı.
Oregon State Üniversitesi’nde seçkin bir ekoloji profesörü ve araştırmanın ortaklarından William Ripple “Hayvan etinden yüksek proteinli bitkilere doğru yapılan önemli bir beslenme değişikliği belli ki birkaç yıldan birkaç on yıla kadar ciddi bir zaman alacaktır,” diyor. “2020 yılını göze çarpan sonuçlar elde etmek ve yayınlanmış sera gazı hedefleri olduğu için seçtik.”
Araştırmacılar analizleri yürütürken, ABD’nin iklim değişikliği planından yola çıkarak, ABD’nin 2020 hedeflerine ulaşmak için sera gazı salınımının toplamda ne kadar azaltılması gerektiğini göz önünde bulundurarak yiyeceklerin bu salınıma olan katkısını hesapladı.
Araştırmacılar etin fasulye ile değişiminin ne kadarlık araziyi özgür kılacağını hesaplamak adına önceden yayınlanan çalışmaları da kullanarak bu değişimin şu anda işlenen tarlaların yüzde 42’sinin serbest kalacağı sonucuna ulaştı. Çalışmaya göre bu miktar yaklaşık olarak Kaliforniya’nın bir buçuk katı büyüklüğünde.
Ayrıca araştırmacılar fasulye yemenin sadece çevreye faydalı olmadığını aynı zamanda daha ucuz ve sağlığınız için iyi olduğunu belirtti. Belki de o çocukluk manisi bir şeyler ima ediyordur.
“Daha fazla fasulye yemek lif ve antioksidan miktarını arttırmak ve ömrü uzatmak için mükemmel bir yol,” diyor Harwatt. “Et yerine fasulye yemek, sadece fasulye yemenin yaralarını elde etmediğimiz aynı zamanda tip 2 diyabet, felç ve kalınbağırsak kanseri riski gibi et yemenin zararlarından kurtulduğumuz için iki kat sağlıklı bir etkiye sahip.”
Aynı öneme sahip diğer bir yanı ise hoş olmayan yan etkileri- bitmeyen fasulye dedikoduları- geçici ve genelde abartılı, diyor Harwatt.
“Tüketicilerin cesareti artan mide gazı ile kırılmamalı çünkü artan fasulye tüketiminden iki veya üç hafta sonra bu etki yok olmaya başlayacak,” diyor Harwatt. “Bu yüzden uzun dönem kişisel sağlık, halk ve gezegen sağlığı için bazı kısa dönemli zorluklarla yüzleşmemiz gerekebilir.”
“Tüketicilerin cesareti artan mide gazı ile kırılmamalı çünkü artan fasulye tüketiminden iki veya üç hafta sonra bu etki yok olmaya başlayacak,”_ Evet ama sürekli fasulye yemek de nereye kadar? Aslında gaz yapmayan fasulyeler yetiştiriliyor, bunların kullanım alanları genişletilip, tüketilmesinin özendirilmesi lazım.