Mitokondrial DNA tarnsferine dayanan “Üç Ebeveynli Bebek” projesinin İngiltere’de yasallaştığı haberini yapmıştık, ABD’de ise yasallaşma süreci hala tartışma konusu. Cell dergisinden yayılanan bir makaleye göre Kaliforniya Salk Enstitüsü Biyolojik Araştırmalar Bölümü’nden bir grup araştırmacı, hem “üç ebeveynli bebek” projesinin takıldığı etik sorunları çözen hem de DNA trasferi ile kişilere sağlıklı olma imkanı veren alternatif bir proje ortaya koydu.
Çekirdek DNA’sının aksine mitokondriyal DNA bebeğe sadece anneden geçiyor ve karakter özellikleri üzerinde etili olmuyor. Mitokondri organeli ise hücrenin enerji üretme merkezidir. Bu organelede oluşacak herhangi bir mutasyon enerji üretimini aksatabilir ve bu da sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu mutasyonalrın tedavisi için bir çözüm yok. Fakat DNA transferi buna bir çözüm sağlayacak gibi duruyor.
Üç ebeveyni bebel projesine buradan ulaşıp, nasıl bir teknik izlendiğini hatırlayabilirsiniz. Yeni teknik ise mitokondriyal DNA’daki mutasyonları düzeltmek üzerine kurulmuş. Hem de üçüncü bir ebeveyne hiç gerek duyulmuyor. Anlayacağınız, son derece etik. Ekip gen kesen enzimler kullanarak DNA’nın mutasyona uğramış kısımları çıkartılıyor ve sağlıklı DNA kısımları bırakılıyor. Bu işlemin ardınan embriyo anneye naklediliyor ve döllenme sağlanıyor.
Bu tekniği geliştirmek adına ekip, fare embriyosu üzerinde deneyeler yürüttü. Fare doğduğunda mitokondriyal aktivitesi son derece sağlıklıydı. Hatta editlenmiş olan sağlıklı DNA sonraki iki nesle de aktarıldı.
Yeni teknik donör kullanımı üzerinde yapılan etik tartışmaları es geçiyor. Ekip ilerleyen dönemlerde insan embriyoları üzerinde de deneyler yapmayı planlıyor. Eğer işler yolunda giderse klinik çalşmalara da başlanacak.
