Hiç Evlenmemiş İnsanların Bunama Tehlikesi %42 Daha Yüksek

Hastalıkta ve sağlıkta.

Evlenip evlenmemek, son derece kişisel bir karar. Ancak yeni araştırmaya göre, asla evlilik yemini etmemeye kararlı olan (veya bunu yapamayan) pek çok insan için bu durumun bazı önemli sonuçları olabilir.

Yaklaşık 800.000 insanın sağlık durumunun takip edildiği geniş bir incelemede, hiç evlenmemiş bireylerin bunama tehlikesinin önemli oranda daha yüksek olduğu bulundu.

College London Üniversitesi’ndeki psikiyatrist Andrew Sommerland’ın öncülük ettiği araştırmada, ABD, Avrupa, Güney Amerika ve Asya’daki katılımcıları kapsayan 15 çalışmadaki veriler bir araya getirildi.

812.047 kişilik kalabalığın medeni durumuna odaklanan takım, yaş ve cinsiyet gibi etmenleri hesaba kattıktan sonra, ömür boyu yalnız olanların evli bireyler ile karşılaştırıldıklarında genel olarak bunama ihtimallerinin yüzde 42 daha fazla olduğunu buldu.

Dul (boşanmış) erkekler de daha fazla tehlike altındalar; bu erkeklerin bunama ihtimali, yapılan çalışmalar boyunca evli kalan erkeklere göre yüzde 20 daha fazlaydı.

Ancak ilginç bir şekilde, dul kadınlarda, söz konusu sağlık durumuyla ilgili daha belirgin bir ilişkinin olduğu görülmedi. Fakat bu durum, araştırmadaki boşanmış insan sayısının düşük olması yüzünden olabilir.

Takımın düşündüğüne göre evlenme eylemi, bilişsel sağlınız bakımından tek başına koruyucu bir fayda sunmuyor. Söz konusu faydayı, evli insanların hayatında olan şeyler sağlıyor.

“Evli insanlar daha sağlıklı yaşam şekillerine ve sosyal bakımdan daha bağlantılı olmaya yatkınlar. Bu durum, bunama ihtimallerinin neden daha az olduğunu açıklayabilir” diyor Sommerland.

Araştırmanın gözlemsel doğası, sebep sonuç ilişkisi açısından sabit hükümlere varamayacağımız anlamına geliyor. Ancak yaşam şekli hipotezi doğruysa, söz konusu bulgular, sosyal ve ailesel bağlantıların genel olarak zihinsel ve bedensel sağlığımız üzerindeki etkilerini araştıran diğer çalışmalarla uyum gösteriyor.

Çalışmaya katılmayan ve Avustralya’daki Adelaide Üniversitesi’nde moleküler eczabilimci olan Ian Musgrave, “Sosyal etmenlerin bunama konusunda pay sahibi olduğunu bir süredir biliyorduk” diyor.

“Sosyal bağlantı ağları zengin olan insanların bunama tehlikesi, sosyal olarak soyutlanmış insanlara göre daha düşük.”

Bunun pek çok sebebi olabilir. Evlilik hayatında, bir eş ile yaşamanın sahip olduğu genel keyif ve teşvike ek olarak, çok belirgin olmayan başka faydalar da bulunuyor.

Çalışmayla ilgisi olmayan İngiltere’deki Alzheimer Research’ten Laure Phipps şöyle söylüyor: “Evli insanlar, mali açıdan daha zengin olmaya yatkınlar. Bu etmen, sağlığımızın birçok yönüyle yakından ilişkili.”

“Hayat arkadaşları, sağlıklı alışkanlıkları korumaya yardımcı olabilir, eşlerinin sağlığına göz kulak olabilir ve önemli bir sosyal destek sağlayabilirler.”

Sevdiğiniz kişinin sağlığına göz kulak olmak, bunama belirtileri bakımından bazı istemsiz sonuçlar barındırabilir. Bu durum, veride görülen eğilimleri de açıklayabilir.

Eşleri bunama başlangıcında olan insanlar, amaçları bu olsun veya olmasın, eşlerinin hayatlarını yaşamasına yardımcı olarak teşhisin gerçekleşmesini önlüyor olabilirler; hastalık ilerledikçe bu iş daha külfetli hale gelebilir.

Çalışmada yer almayan ve Avustralya’daki Flinders Üniversitesi’nde geçici bakım araştırmacısı olan Sandra L Bradley şöyle söylüyor: “Sadece evli olmak bile bunama tehlikesini azaltabilir ancak bu durum sadece tanı, teşhis ve tedavinin gecikmesinden de kaynaklanıyor olabilir çünkü bu kişinin kendisi ya da ona yardım eden kişi, söz konuşu davranışları örtüyor olabilir.”

“Evli olmak, bunama sahibi kişiler için destekleyici bir strateji olsa da, daha sonra dul olan kadın veya erkek için böyle olmayabilir.”

Sebepler ne olursa olsun, evliliğin sağladığı koruyucu fayda da zamanla azalan bir şey olabilir.

Araştırmacıların analiz ettiği son çalışmalarda bunama tehlikesi, bekarlık sebebiyle sadece yüzde 24 oranında artmıştı; bu oran, yüzde 42’lik genel orana göre önemli miktarda düşük.

Bu oranın niçin değiştiğini anlamak, bilim insanlarının inceleyeceği başka bir bulmaca olacak. Ayrıca yaşam şeklinden kaynaklanan bu koruyucu faydaların, sebebi ne olursa olsun evlenmeyi düşünmeyen insanları da kapsayacak şekilde nasıl genişletilebileceğini araştıracaklar.

Sommerlad şöyle söylüyor: “Bulgularımızın, evlenmemiş insanlardaki bunamayı önlemede destek olarak kullanılabilmesini umuyoruz. Çünkü, evlenmemiş ve yaşı büyük insanlarda sosyal ilişki yoluyla fiziksel sağlığı ve zihinsel uyarımı sürdürmek faydalı olabilir.”

Bulgular Neurology, Neurosurgery & Psychiatry bülteninde sunuldu.

ScienceAlert