“Bu sadece bir davranış bozukluğu değil. Bu, sinirsel bir bozukluk.”
Araştırmacılar, okul öncesi çocuklarda dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğuna yönelik yapılan ilk karşılaştırmalı görüntüleme çalışmasında, beyindeki yapısal değişikliklerin 4 yaşında tanınabilir durumda olduğunu gösteren kanıtlar buldular.
Journal of the International Neuropsychological Society bülteninde yayınlanan çalışmadaki araştırmacılardan biri olan Lisa Jacobson şöyle söylüyor: “En önemli kuşkularımızdan birisi de, erken dönemde başlayan bir bozukluğu düşünmek ve bunu erken dönemde başlayan beyin anormalliklerine bağlamaktı”
Sonuçlar, “bunun yalnızca davranışsal bir bozukluk olmadığını söylüyor. Bu, sinirsel bir bozukluk.”
Çalışmada, DEHB’li çocukların beyinlerindeki gri madde hacminde yaygın azalmalar olduğu bulundu.
Ayrıca, Johns Hopkins Üniversitesi’nde ve Kennedy Krieger Enstitüsü’nde çocuk nöropsikoloğu olan Jacobson’a göre, bu çocukların davranışı ne kadar şiddetliyse, beyinleri de DEHB teşhisi konmayan çocukların beyinlerinden o kadar farklıydı.
Beyin hacmindeki en kayda değer farklılıklar, temporal ve prefrontal loblarda görülmüştü; bunların arasında hareket, dikkat ve motor kontrolüyle ilişkili bölgeler de bulunuyordu. Okul öncesi çocuklarda görülen bu sonuçlar, okul çağındaki çocuklar ve gençlerde yapılan önceki araştırmanın sonuçlarını tekrarlıyor.
Çalışmaya sermaye sağlayan ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) kurumunda çalışan James Griffin şöyle söylüyor: “Araştırmacılar çalışmayı tasarladıkları zaman, [baş yazar] Mark Mahone bile bu farklılıkları bulacağını düşünmemişti.”
Griffin, NIH’in Çocuk Gelişimi ve Davranışı kolunun başkan yardımcısı. “Araştırmacılar, erken dönemdeki bu farklılıkların beyinde ne denli aşikâr durumda olduğunu gördüklerinde şaşırmışlardı” diyor.
Yazarlar, bu yaştaki çocuklar için “normal” davranış aralığının geniş ve değişken olduğunu, ayrıca bu beyin farklılıklarının DEHB ile zar zor ilişkilendirildiğini ve DEHB’nin sebebi olmayabileceklerini söylüyorlar.
Ayrıca, çocukların beyinlerinin her zaman aynı zaman cetvelinde gelişmediğini belirtiyorlar.
Jacobson’a göre bir diğer mesele de, çalışma yapılmadan önce DEHB grubundaki okul öncesi çocukların pek azına DEHB teşhisi konmuş olmasıydı. Buna karşılık araştırmacılar, kütüphane gibi kamu alanlarına el ilanı koyarak toplumdan denek topladıktan sonra, denek ebeveynlerinin söylediklerine güvenmişler.
Çalışmayla ilgisi olmayan uzmanlar da bu iki grubun ortalamalarına dayalı karar vermenin zor olduğundan bahsediyorlar.
Sami Timimi, The Washington Post’a yazdığı bir epostada şöyle söylüyor: “Bu duruma odaklanmak, bu iki örneğe dair yanlış bir izlenim veriyor ve bu iki örnekte bulunan yaygınlık konusunda hiçbir şey söylemiyor.”
Timimi, İngiltere’deki Lincoln Üniversitesi’nde çocuk psikiyatrisi ve zihinsel sağlık gelişiminde konuk profesörlük yapıyor.
Hastalık Denetim ve Önleme Merkezleri’nden gelen en son istatistiklere göre, Birleşik Devletler’de 2 ila 17 yaşındaki 6 milyondan fazla çocuğa DEHB teşhisi konuldu.
Otuz yıl önce bu rakamın yarı miktarda olması, bazılarınca bu bozukluğun günümüzde aşırı teşhis edildiğini gösteriyor.
ABD’nin Tennessee eyaletinde bulunan Lincoln Memorial Üniversitesi’nde sinir anatomisi profesörü olan Jonathan Leo şöyle söylüyor: “Her biyolojik özellik gibi, beyin boyutu da bir tayf üzerinde yer alıyor.”
Los Angeles şehrindeki California Üniversitesi’nde sosyal refah profesörü olan David Cohen, Birleşik Devletler’de, dünyanın geri kalanına kıyasla daha fazla çocuğun DEHB tedavisi gördüğünü belirtiyor: “Beyin taramalarından elde edilen bulgular bu durumu açıklayamıyor.”
Jacobson ve araştırmaya katkı sağlayan diğer bilim insanları, bu çocukları gençlik dönemlerine kadar izlemek ve bunu boylamsal bir çalışma haline getirmek istediklerini söylüyorlar.
Peki en inatçı belirtileri gösterecek olan çocukların beyinlerinde bir şey var mı? “Tedavinin ayırt edici özelliği de bu olacak” diyor Jacobson.
ScienceAlert
