Çoğumuz; yaklaşık 600 milyon yıl önce, evrimsel tarihimizin bir noktasında; tek hücreli canlıların, daha karmaşık olan çok hücreli yaşama evrildiğini biliriz.
Fakat bunun gerçekleşmiş olduğunu bilmek ile bunu, gözünüzün önünde anbean gerçekleşirken görmek, bütünüyle farklı bir olaydır.
İşte, George Teknoloji Enstitüsü ile Montana Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar da tam olarak buna şahit oldular ve aşağıda yer alan nefes kesici, zaman atlamalı video görüntüsünü yakaladılar.
Söz konusu evrim sadece 50 hafta sürdü ve basit bir yırtıcının (avcının) takdim edilmesiyle tetiklendi.
Araştırma takımı; bu oynatma listesinde görebileceğiniz, 14 saniyelik dokuz tane zaman atlama videosu yakaladı:
Bu inanılmaz deneyde, takım; bu kadar yıl önce tek hücreli canlıları çok hücreli hale tam olarak neyin getirdiğini çözmeye çalışıyormuş.
Hipotezlerden birine göre; tek hücreli canlıları seçilim baskısına koyan ve onların daha karmaşık olmasını sağlayan şey, yırtıcılıktı.
Bu yüzden, evrimsel biyolog William Ratcliff’ın önderlik ettiği takım, tek hücreli yeşil alg (Chlamydomonas reinhardtii) popülasyonlarını alarak bu durumun geçerliliğini laboratuvarda sınamaya karar vermiş.
Ardından bu karışıma; tek hücreli, süzer beslenen bir yırtıcı koymuşlar (Paramecium tetraurelia) ve neler olduğunu izlemişler.
İnanılmaz biçimde; araştırmacılar, sadece 50 haftada (bir yıldan kısa bir sürede) 5 deneysel tek hücreli canlı popülasyonundan ikisinin, çok hücreli yaşama evrimleştiğini seyretmişler.
Takım, tezde şöyle yazıyor: “Burada, basit çok hücreliliğin kökenlerinin, yırtıcılığa tepki olarak yeni baştan evrimleşebildiğini gösterdik.”
Elli hafta, evrimsel ölçeğe göre göz açıp kapayıncaya kadar geçen süre kadar. Su yosunlarında ise durum biraz daha uzun; 750 nesil sürmüş. Fakat tamamen yeni yaşam döngüleri evrimleştirdiklerini düşündüğünüzde, bu durum epey etkileyici.
Bunun gibi bir şeye tanıklık edebilmek, hem akıllara durgunluk veren bir şey; hem de yırtıcılığın, en azından çok hücreliliğin evriminin bir kısmında pay sahibi olmuş olabileceğini akla getiriyor.
Üstelik sadece bu da değil; ortaya çıkan çok hücreli canlıların hepsi, aynı zamanda inanılmaz derecede çeşitliymiş. Tıpkı doğal evrimde bekleyeceğiniz gibi.
Takım, tezde şöyle yazmış: “Evrimleşen çok hücreli yaşam döngülerinde; hem hücre sayısıyla, hem de tecrit olanlar arasında değişen propagül boyutuyla, kayda değer miktarda çeşitlilik mevcuttu”
“Hayatta kalma tecrübeleri; evrimleşen çok hücreli yaşam özelliklerinin, yırtıcılığa karşı etkili bir koruma sağladığını gösteriyor.”
Araştırma, Scientific Reports bülteninde yayınlandı ve tezin tamamına ücretsiz şekilde erişilebilir.
ScienceAlert