Bilim insanları insan genlerinin, DNA’mızın kesin emriyle gönderilen talimatlar yoluyla faaliyete geçtiğini uzun süredir biliyor. Bu DNA ise A, C, G ve T şeklinde kodlanan dört farklı tekil bağlantı tipi veya “baz” ile yönetiliyor.
Genlerimizin yaklaşık %25’inin, “TATA kutusu” şeklinde adlandırılan TATAAA benzeri dizilerle kopyalandığı yaygın biçimde biliniyor. Diğer dörtte üçlük kısmın nasıl açıldığı veya düzenlendiği ise gizemini koruyordu çünkü DNA baz dizilim ihtimalleri devasa büyüklükte. Bu yüzden aktivasyon bilgisi örtülü kalıyordu.
Şimdiyse San Diego California Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar, yapay zekanın da yardımıyla; en azından insanlardaki TATA kutusu kadar sık kullanılmayan bir DNA aktivasyon kodunu belirlemişler. Aşağı yönlü çekirdek promoter bölgesi (DPR) adını verdikleri bu keşif, en sonunda biyoteknoloji ve biyomedikal uygulamalarda faaliyete geçirilen genleri kontrol etmede kullanılabilir. Detaylar gün içerisinde Nature bülteninde sunuldu.
San Diego CÜ’de Biyolojik Bilimler Bölümü’nün güzide profesörlerinden James T. Kadonaga, “DPR’nin saptanması, genlerimizin yaklaşık çeyreğinden üçte birine kadarlık kısmının faaliyete geçmesinde önemli bir adımı ortaya çıkarıyor” diyor. “DPR hep bir gizem olmuştu; insanlarda var olup olmadığı bile tartışmalıydı. Neyse ki makine öğrenimini kullanarak, bu bulmacayı çözebildik.”
Mario Aguilera/San Diego California Üniversitesi. Ç: O.
