Plastik tüketen enzim PETaz üzerinde yeniden mühendislik uygulayan bilim insanları, şimdi plastiği altı kata kadar daha hızlı sindirebilen bir enzim ‘kokteyli’ oluşturmuşlar.
Çöplerde ikamet eden ve plastik şişelerle beslenen aynı bakteride bulunan ikinci bir enzim, PETaz ile birleştirilmiş ve bu sayede plastiğin bozunması hızlandırılmış.
PETaz, polietilen tereftalatı (PET) bozarak tekrardan yapı taşlarına dönüştürüyor. Böylelikle, plastiği son raddeye kadar geri dönüştürme ve plastik kirliliği ile iklim değişikliğine yön veren sera gazlarını azaltma fırsatı sunuyor.
PET, en yaygın şekilde kullanılan termoplastik maddesi. Bu maddeyle tek kullanımlık içecek şişeleri, giysiler ve halılar üretiliyor. Çevrede bozunması ise binlerce yıl sürebiliyor. Fakat PETaz, bu süreyi günlere indiriyor.
Yapılan ilk keşif, plastik geri dönüşümünde bir devrim manzarası meydana getirmiş ve plastik atık sorununu ele almada düşük enerjili muhtemel bir çözüm sunmuştu. Laboratuvarda doğal PETaz enzimi üzerinde mühendislik uygulayan araştırma takımı, enzimin PET’i yaklaşık yüzde 20 daha hızlı yıkmasını sağlamış.
Şimdiyse aynı takım, PETaz ile ‘ortağı’ ikinci enzim MHETaz’ı birleştirerek; çok daha büyük gelişmeler sağlamış: PETazı sadece MHETaz ile karıştırmak, PET’in çözünme hızını iki katına çıkarmış. Bu iki enzim arasında bir bağlantı oluşturulması sayesinde de bir ‘süper enzim’ meydana getirilmiş ve faaliyet üç kat daha artmış. Araştırmacılar arasında Türkiye’den Ece Topuzlu da var.
Portsmouth Üniversitesi. Ç: O.
