Tropikal iklim kuşağındaki hayvanlar ve bitkiler, diğer enlemlerde yer alan hayvan ve bitkilerden epey farklı olabilir. Bu farklılık içerisinde zehirli bitkiler, ölümcül mantarlar, sizi yaralayabilecek ve hatta öldürebilecek hayvanlar bile bulunabilir. Peki size zarar verebilecek bu canlılar arasında bir kuş ne kadar tehditkâr olabilir veya sizi öldürebilecek bir güce sahip olabilir mi?
Sizi tepeli deve kuşu ile tanıştıralım… Emuların yakın akrabası olan tepeli deve kuşları veya cassowariler (Casuarius casuarius), uçamayan en ağır ikinci kuş olarak sınıflandırılıyor. Kabaca gözünüzde canlandırmak isterseniz bu kuş; siyah pofuduk tüylerle kaplı bir gövdeden uzanan mavi tonlara sahip bir boyun ile kafaya ve kafa kısmından yukarı doğru uzanan, farklı biçimlerde olabilen bir boynuza sahip. Bahsettiğimiz üzere, tropikal iklim bölgelerindeki ülkelerden Yeni Gine’de ve Avustralya’nın Queensland eyaletinde bulunuyorlar.
Oldukça çekingen tavırlı olan ve genellikle tek başlarına yaşayan bu kuşlar, sahip oldukları alanın hakimiyetinin de kendilerinde olmasını istiyor. Bu yüzden, pek misafirperver sayılmazlar. Davetsiz misafirlere karşı tutumları da oldukça sert. Yanlışlıkla tepeli deve kuşlarının yaşam alanlarına girenler, geçmiş dönemlerde yaşamış olan terapodları anımsatan devasa pençelerle karşı karşıya kalabilirler. Bu pençeler, tepeli deve kuşlarını tehlike anında 50 km’ye varan hızlara çıkarabilse de; odaklanmak istediğimiz asıl unsur, bu pençelerin uyguladığı güç.
Tepeli deve kuşlarının pençeleri 12 cm’ye kadar ulaşabiliyor. Bu devasa pençeler güçlü bacak kasları ile birleşince, karşımıza bir tekmesiyle ölümcül yaralar açabilecek devasa bir kuş çıkıyor. Tepeli deve kuşları, bu özellikleri sayesinde Dünya üzerindeki en tehlikeli kuş türü olarak adlandırılıyorlar. Hatta İkinci Dünya Savaşı’nda Yeni Gine’de konuşlandırılan Avustralyalı askerler ile Amerikan askerleri, bu kuşlardan uzak durmaları konusunda uyarılmış. Resmi kayıtlara geçmiş tek ölümlü tepeli deve kuşu vakası ise, Phillip McClean isimli bir çocuğun 1926 yılında ölmesi. O tarihte 16 yaşında genç bir avcı olan Philip, bir tepeli deve kuşunun kendisini kovalaması sırasında takılıp düşmüş ve kuşun ölümcül pençeleri altında hayatını kaybetmiş. Bunların dışında, tepeli deve kuşlarının elinden yaralı bir halde kaçmayı başaran pek çok insan olduğu düşünülüyor.
Devasa pençeleri ile rahatlıkla küçük bir memeliyi öldürebilecek olsa da, tepeli deve kuşları beslenme tercihlerini meyveler üzerine kullanıyor. Tepeli deve kuşlarının yaşadığı alanda, olgunlaşmış meyveler toprağa düşüyor ve onlar da besin açısından zengin olan bu meyveleri mideye indiriyorlar. Fakat besin yönünden zengin olan bu meyveler, yavru tepeli deve kuşları için nispeten büyük. Bu yüzden anne tepeli deve kuşu, meyveleri onlar için parçalara bölüyor; tıpkı bizlerin bebekleri beslerken büyük yiyecekleri böldüğümüz gibi.
Tepeli deve kuşları bu kadar tehlikeli olmalarına karşın, yaşam alanlarına izinsiz girilmediği sürece tüm kuş türleri gibi ekolojik nişlerini yerine getiriyorlar. Fakat ne yazık ki nesilleri, çoğu kuş türünde olduğu gibi tehlike altında. Araştırmacılar tarafından sayıları tespit edilen Güneyli tepeli deve kuşlarının (Casuarius casuarius) 20.000-49.999 arasında birey barındırdığı düşünülürken; Kuzeyli tepeli deve kuşlarının (Casuarius unappendiculatus) 10.000-19.999 civarında oldukları düşünülüyor. UICN Kırmızı Liste’de ise, bu kuşların düşük tehlikede olduğu görülüyor. Bunun sebebi ise; tepeli deve kuşlarının kuşlarının yaşadığı alanların sık ormanlar ile kaplı olması ve buna bağlı olarak yerel halkın veya misafirlerin kuşlar ile nispeten zor temas etmesi olabilir. Neredeyse tüm kuş türleri gibi evrimsel süreçte farklılaşmayı başaran tepeli deve kuşlarının etkileyici görünüşleri altında yer alan bu ölümcül silahları, pençelerinin bir nevi kılıfı rolüne bürünmüş ve fark edilmelerini zorlaştırmıştır.
Hazırlayan: Akın Karahasan.
