Gökbilimcilerden oluşan ufak bir araştırma takımı, galaksileri çevreleyen yakalanması zor karanlık madde halelerini ‘görmenin’ yeni bir yolunu bulmuş. Bu yöntem, önceki en iyi yönteme göre 10 kat daha kesin sonuç veriyor. Çalışma, bugün Monthly Notices of the Royal Astronomical Society bülteninde yayımlandı.
Günümüzde bilim insanları, evrendeki kütlenin %85’e kadarının görünmez olduğunu tahmin ediyor. Bu ‘karanlık madde’ doğrudan gözlemlenemiyor çünkü ışıkla (yıldızları, gezegenleri ve Dünya’daki yaşamı meydana getiren) sıradan madde gibi etkileşime girmiyor.
Peki görülemeyen bir şeyi nasıl ölçeriz? Bunu ölçmenin anahtarı, karanlık maddenin oluşturduğu kütleçekimin etkisini ölçmekte.
Yeni araştırmaya önderlik eden ve Swinburne Teknoloji Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Pol Gurri şöyle açıklıyor: “Bu durum bir bayrağa bakmaya ve ne kadar rüzgar olduğunu öğrenmeye çalışmaya benziyor. Rüzgarı göremiyorsunuz fakat bayrağın hareketi size rüzgarın ne kadar hızlı estiğini söylüyor.”
Bu yeni araştırma, zayıf kütleçekim merceklemesi şeklinde adlandırılan ve Einstein’in genel görecelik kuramının bir özelliği olan etkiye odaklanıyor. Çalışmada yer almayan yardımcı profesör Edward Taylor, “Karanlık madde, arkasındaki herhangi bir şeyin görüntüsünü çok hafifçe bozacaktır” diyor. “Bu etki biraz, şarap kadehinin altından gazete okumaya benziyor.”
Zayıf kütleçekim merceklemesi, evrendeki karanlık madde içeriğinin haritasını çıkarmada en etkili yöntemlerden birisi. Şimdiyse Swinburne takımı, Avustralya’daki ANU 2.3m Teleskobu’nu kullanarak, kütleçekimsel şekilde merceklenmiş galaksilerin nasıl döndüğünü belirmeye çalışmış. “Yıldızların ve gazların galaksiler içerisinde nasıl hareket etmesi gerektiğini bildiğimizden, o galaksinin neye benzemesi gerektiğini aşağı yukarı biliyoruz” diyor Gurri. “Gerçek galaksi görüntülerinin ne kadar bozulduğunu ölçerek, gördüğümüz şeyi açıklamak için ne kadar karanlık madde gerekeceğini hesaplayabiliriz.”
Yeni araştırmanın gösterdiğine göre bu sürat bilgisi, mercekleme etkisini sadece şeklin kullanıldığı yönteme göre çok daha kesin ölçmeyi sağlıyor. “Karanlık maddeyi görmede kullanacağımız yeni yöntem ile” diyor Gurri, “karanlık maddenin bulunduğu yere ve galaksilerin oluşma biçiminde oynadığı role dair daha net bir fotoğraf elde etmeyi umuyoruz.”
İngiltere Kraliyet Gökbilim Topluluğu. Ç: O.
