Artan nitröz oksit (N₂O) yayılımları, bilim insanlarından oluşan uluslararası bir araştırma takımının yürüttüğü büyük bir çalışmaya göre Paris Anlaşması’nın iklim hedeflerini tehlikeye atıyor.
Dünya çapındaki gıda üretiminde giderek daha fazla kullanılan suni nitrojen gübreleri, atmosferdeki N₂O yoğunluklarını artırıyor. N₂O, atmosferde 100 yıldan uzun süre kalan karbondioksitten (CO₂) 300 kat daha güçlü bir sera gazı.
Küresel Karbon Projesi ile Uluslararası Nitrojen Girişimi’nin şemsiyesi altında ve ABD’deki Auburn Üniversitesi’nin önderliğinde yürütülen; 14 ülkedeki 48 araştırma kuruluşundan bilim insanlarının katıldığı çalışma, Nature bülteninde yayımlandı.
Çalışmanın hedefi, tüm küresel N₂O kaynak ve giderleri üzerinde şimdiye kadar yürütülen en kapsamlı değerlendirmeyi hazırlamakmış. Araştırmada elde edilen bulgular, N₂O yayılımlarının Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nce (IPCC) geliştirilen tüm yayılım senaryolarından daha hızlı arttığını gösteriyor. Bulgular ayrıca, küresel ortalama sıcaklık artışlarının endüstri öncesi seviyelere kıyasla 3°C’nin çok üzerinde olmasına yol açan sera gazı senaryolarıyla tutarlılık gösteriyor. Paris Anlaşması, ısınmayı 2°C’den daha düşük bir oranla sınırlamayı; fakat ideal olarak 1,5°C’nin üstüne çıkarmamayı hedefliyor.
Yeni çalışma, iklim değişikliğini etkileyen endişe verici bir gidişata işaret ediyor: N₂O, endüstri öncesi seviyelere kıyasla yüzde 20 artış göstermiş. Artışların, 1750 yılında milyar başına 270 kısımdan (ppb), 2018’de 331 ppb’ye yükseldiği kaydediliyor. En hızlı yükselme ise insan faaliyetleri sebebiyle son 50 yılda meydana gelmiş.
East Anglia Üniversitesi. Ç: O.
