X-ışınlarıyla yapılan yeni bir gökyüzü gözlemi, Samanyolu Galaksisi’nde gizlenen bir yapıyı ortaya çıkarmış. Galaksinin merkezinden gelen dev X-ışınımı baloncukları, galaktik düzlemin altında ve üstünde muazzam mesafelere uzanırken bulunmuş.
Bu baloncuklar o kadar büyük ki, halihazırda bilinen Fermi gama ışınımı baloncuklarını bile yutuyorlar. Fakat Almanya’daki Max Planck Enstitüsü Dünya Dışı Fizik Bölümü’nde çalışan bir astrofizikçi takımına göre, bu iki olgu muhtemelen bir şekilde bağlantılı.
Samanyolu Galaksisi’nin, galaktik düzlemin altına ve üstüne uzanan bu halesi; geçmişte galaktik merkezden çıkan gizemlerin kanıtlarını aramak için harika bir yer konumunda. Burası, Samanyolu Galaksisi’nin diskiyle karşılaştırıldığında nispeten madde bulunmayan bir bölge. Bu yüzden galaktik merkezden çıkan enerjik faaliyetler, yıldızlararası ortamda şok ve püskürük yapıları şeklinde tespit edilebilir.
Gökbilimciler, Fermi baloncuklarını böyle yorumluyor. Fermi gama ışını teleskobunun 2010 yılında keşfettiği bu yapılar, galaksinin merkezinden itibaren genişleyen gama ışınımları yayan sıcak ve manyetik alanlarla dolu. Bunlar her yönde dokuz kiloparsek (29.354 ışık yılı) kadar uzanıyor ve toplamda 18 kiloparseke ulaşıyorlar.
Bu baloncukların, geçmişte bölgede meydana gelen faaliyetlerin kanıtları olduğu düşünülüyor ancak bu faaliyetlerin ne olabileceği halen bilinmiyor.
Seçenekler arasında, çok büyük miktarda yıldızın doğduğu yıldız patlama galaksileri veya galaksinin merkezinde bulunan ve şimdilerde durgun olan süper kütleli kara delikteki bir patlama (biraz daha faal iken) yer alıyor.
Bu yeni keşif, Fermi baloncuklarının gizemini yorumlamaya yardımcı olabilecek bir kaynak sağlayabilir.
Michelle Starr/ScienceAlert. Ç: O.
