Bilim insanları, Parkinson hastalığında kullanılan L-DOPA ilacıyla zenginleştirilmiş bir domates üretmişler. Üretilen yeni domates, dünyanın en gerekli ilaçlarından birinde kullanılmak üzere ucuz bir kaynak sağlayabilir.
Genetiği değiştirilmiş bu domatesin geliştirilmesi, ilaçlara kısıtlı erişimin sağlandığı gelişmekte olan ülkeler için güzel bir haber niteliği taşıyor.
Domates bitkilerinin doğal L-DOPA kaynağı şeklinde kullanılması, kimyasal şekilde sentezlenen L-DOPA’nın yan etkilerinden (mide bulantısı ve davranış komplikasyonları vb.) muzdarip kişiler için de fayda sağlayabilir.
Yaygın biçimde yetiştirilen domates meyvesi, büyük ölçekli üretimde kullanılabileceği ve standart hale getirilmiş, kontrollü bir doğal L-DOPA kaynağı sunabileceği için seçilmiş.
John Innes Merkezi’nde çalışan bilim insanlarının önderlik ettiği araştırma takımı, pancar kökünde L-DOPA sentezinden sorumlu bir geni domates meyvesine eklemiş. Söz konusu gen, burada betalains pigmentlerinin üretiminde faaliyet gösteriyor.
L-DOPA, pek çok besinde bulunan tirozin amino asidinden üretiliyor. Araştırma takımının ilave ettiği gen, tirozini kullanarak L-DOPA gibi moleküller oluşturan bir tirozinaz enzimini kodluyor. Bu sayede, özellikle bitkinin meyve kısmında üretilen L-DOPA seviyeleri artış göstermiş ve bitkinin tamamında üretilen L-DOPA seviyelerinden daha yüksek bir verim sağlanmış.
Domates meyvesinde elde edilen bu seviyeler (1 kg domates başına 150 mg L-DOPA), L-DOPA birikiminin gerçekleştiği diğer bitkilerde görülen seviyelerle kıyaslanabilir ölçekte olmuş. Üstelik, daha önce bitkinin metabolik üretimine engel olan bazı durumlar yaşanmamış.
Araştırmacıların şimdiki hedefi, L-DOPA’nın domateslerden çıkarılıp saflaştırılarak ilaç haline getirildiği bir üretim hattı oluşturmak.
John Innes Merkezi. Ç: O.
