Tek yumurta ikizleri arasındaki genetik farklılıklar, Perşembe günü yayımlanan bir çalışmaya göre embriyo gelişiminin çok erken bir döneminde başlayabiliyor. Araştırmacılara göre bulgular, yetiştirmenin meydana getirdiği etkiler ile doğuştan gelen etkilerin açıklığa kavuşturulmasına yardımcı olabilir.
Tek yumurta (veya monozigot) ikizler, ikiye bölünen tek bir döllenmiş yumurtadan geliyorlar.
Bu ikizler, araştırmalarda önemli birer denek vazifesi görüyorlar çünkü genetik farklılıklarının en düşük olduğu düşünülüyor.
Bu durum; fiziksel veya davranışsal farklılıklar ortaya çıktığında, muhtemelen sebebin çevresel etmenler olarak varsayıldığı anlamına geliyor.
Fakat Nature Genetics bülteninde yayımlanan yeni araştırma, bu farklılıkları şekillendiren genetik etmenlerin payının hafife alındığını öne sürüyor.
İzlanda’da bulunan ve ABD’li ilaç şirketi Amgen’e bağlı olan deCODE Genetik’in müdürü Kari Stefansson, “Klasik modelde, hastalıkların analizinde genetik etmenlere karşılık çevresel etmenlerin etkisini ayırt etmeye yardımcı olması amacıyla tek yumurta ikizleri kullanılıyordu” diyor.
“Bu yüzden, birbirinden uzakta yetişen tek yumurta ikizlerini aldığınızda ve bunlardan birinde otizm ortaya çıktığında, klasik yoruma göre bu durum çevresel etmenlerden kaynaklanıyordu.”
“Fakat bu, olağanüstü derecede tehlikeli bir hüküm” diyor Stefansson ve hastalığın, ikizlerden birinde meydana gelen ancak diğerinde oluşmayan erken dönemli genetik bir mutasyondan kaynaklanma ihtimalinin bulunduğunu ekliyor.
Stefansson ve takımı, genetik mutasyonlarının izini sürmek amacıyla 387 çift tek yumurta ikizi ile bu kişilerin ebeveynlerinin, eşlerinin ve çocuklarının genomlarını dizilemişler.
Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen mutasyonları ölçmüşler ve tek yumurta ikizlerinin, erken gelişim mutasyonlarında ortalama 5,2’lik bir farklılık gösterdiğini bulmuşlar.
Bu sapma sayısı, ikizlerin yüzde 15’inde daha yüksek çıkmış.
Embriyo gelişiminin ilk birkaç haftasında bir mutasyon meydana geldiği zaman; bu mutasyonun hem bireyin, hem de bireyin soyunun hücrelerinde yaygın olması bekleniyor.
Örneğin incelenen ikiz çiftlerinden birinde bir mutasyon, bir kardeşin bütün vücut hücrelerinde mevcutmuş (yani muhtemelen, gelişimin çok erken aşamasında oluşmuş) fakat diğer ikizde hiç görülmemiş.
Stefansson; bireyleri meydana getirecek bu başlangıçtaki kütleden, “ikizlerden birinin mutasyon dışında başka bir şeyin meydana gelmediği bu hücrenin soyundan oluştuğunu”, diğerinin ise böyle olmadığını söylüyor.
“Bu mutasyonlar ilginç çünkü ikizlenmenin meydana gelme şeklini araştırmaya başlamanızı sağlıyor” diyor.
Bulunan bu genetik farklılıklar göz önüne alındığında, ikizleri tanımlarken özdeş ikizler demek yanıltıcı olabilir.
“Bugün onları özdeş ikizler yerine, monozigot ikizler şeklinde adlandırmaya daha eğilimliyim” diyor Stefansson.
Yazar: Kelly MacNamara/Fransa Haber Ajansı. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
