Evrenin, gizemli bir karanlık enerji sayesinde hızlanarak genişlediği biliniyor. Galaksilerin içerisindeki yıldızlar da bir hızlanmaya maruz kalıyor fakat bu durum, karanlık madde ile yıldız yoğunluğunun bir kısım bileşiminden kaynaklanıyor. Şimdiyse Astrophysical Journal Letters bülteninde yayımlanan yeni bir çalışmada araştırmacılar, ana galaksimiz Samanyolu Galaksisi’nde meydana gelen ortalama hızlanmanın ilk doğrudan ölçümünü elde ettiklerini bildiriyor.
İleri Çalışmalar Enstitüsü’nde çalışan Sukanya Çakrabarti’nin önderliğinde ve Rochester Teknoloji Enstitüsü, Rochester Üniversitesi ile Milwaukee-Wisconsin Üniversitesi ile ortaklaşa şekilde yürütülen yeni çalışmada araştırmacılar, pulsar (atarca) verilerini kullanarak, galaktik düzlemin içinde ve dışındaki yıldızların dairesel ve dikey hızlanmalarını ölçmüşler. Bu yeni, yüksek kesinlikli ölçümlere ve galaksideki görünür madde miktarına dayalı olarak araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi’nin karanlık madde yoğunluğunu galaksinin durağan bir halde olduğunu varsaymadan hesaplamayı başarmışlar.
Çalışmanın baş yazarı olan ve İleri Çalışmalar Enstitüsü’nde çalışan Çakrabarti şöyle aktarıyor: “Bizim analimiz, galaksideki yıldızlarda meydana gelen ufak hızlanmalara ait ilk ölçümleri sunmanın yanında; bu çalışmayı, karanlık maddenin ve nihayetinde karanlık enerjinin doğasını daha büyük ölçeklerde anlamak üzere genişletme ihtimaline de kapı aralıyor.”
Yıldızlar, galaksi boyunca saniyede binlerce kilometrelik hızlarda savruluyor. Fakat bu çalışma, yıldızların hızında meydana gelen değişimlerin, gerçekten de bir salyangoz hızında gerçekleştiğini gösteriyor: Emekleyen bir bebeğin hızıyla aynı oranda; saniyede birkaç santimetre… Araştırma takımı, bu hafif hareketi tespit etmek için galaktik düzlem ve hale (galaksiyi çevreleyen, küre şeklinde yayılı bir bölge) boyunca geniş biçimde dağılmış pulsarların ultra kesin zaman tutma kabiliyetinden faydalanmışlar.
İleri Çalışmalar Enstitüsü. Ç: O.
