Elektrik uyarımı, damarların yaralara beyaz kan hücreleri ve oksijen taşımasına yardım ederek iyileşme süresini kısaltabilir.
İngiltere Kraliyet Kimya Derneği’ne bağlı bilim bülteni Lab on a Chip‘te yayımlanan çalışmada, sabit elektriksel uyarımın damar geçirgenliğini artırdığı ve yeni damarların oluşma şekillerine yönelik yeni fikirler sağladığı bulunmuş.
Elektriksel uyarım, sıvı akışı olduğu sırada eşlik eden bir elektrik akımıyla sabit bir gerilim sağlamış. Bulgular, söz konusu uyarımın damar geçirgenliğini artırdığını gösteriyor. Damar geçirgenliği, kandaki yara iyileştirici bileşenlerin yaralara daha etkili şekilde ulaşmasına yardımcı olabilen önemli bir nitelik.
Çalışmanın eş yazarı ve Ohio Eyalet Üniversitesi’nde uzay, havacılık ve makine mühendisi yardımcı profesörü olan Şaurya Prakaş, “Damarların, elektriksel şekilde uyarıldığında daha iyi büyüyebileceği tahmin ediliyordu” diyor. “Biz de damar modellerimizdeki hücrelerin verdiği tepkilerin, damarların geçirgenliğini değiştirmeye yönelik umut vadettiğini ve bu durumun, yara iyileşmesi üzerinde yaptığımız mevcut çalışmada olumlu sonuçlar doğurabileceğini bulduk.”
Damarlar, yaraların iyileşmesinde büyük önem taşıyor: Vücudunuzdan iplik gibi geçerek, bir yaranın sebep olduğu iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olabilen besinler, hücreler ve kimyasallar taşıyorlar. Oksijen ve vücudu yabancı işgalcilerden koruyan beyaz kan hücreleri, damarların ulaştırdığı iki önemli bileşen niteliğinde.
Fakat bir yara olduğu zaman (ör. parmağınızdaki bir kesik), yara bölgesindeki damarların yapısı bozuluyor. Bu durum, damarların yaranın iyileşmesine yardımcı olma kabiliyetini de sekteye uğratıyor. Damarlar, iyileşme sürecinin bir parçası olarak; harici elektrik kaynakları olmadan sanki birer ağaç dalı gibi kendi kendilerine yeniden büyüyebiliyorlar.
“Büyümeye başlayan damarlar, cilt ile hücreleri tazeliyor ve yeniden iyileştirici bir bariyer kuruyorlar” diyor Prakaş. “Fakat bizim sorumuz, bu sürecin nasıl daha iyi ve daha hızlı hale getirilebileceği ve bunu yapmanın faydalı olup olmayacağı üzerineydi.”
Araştırmacılar insan hücreleri kullanarak gerçekleştirdikleri laboratuvar deneylerinde, damarların elektrik ile uyarılmasının damar geçirgenliğinde belirgin bir artış sağladığını bulmuşlar. Bu durum, yeni damarların büyüme ihtimalini gösteren fiziksel bir işaret niteliğinde.
“İlk bulgular heyecan verici. Çalışmanın sonraki aşamasında ise yeni damar oluşturup oluşturamayacağımızı ve bunu nasıl yapacağımızı inceleyeceğiz” diyor Prakaş.
Laura Arenschield/Ohio Eyalet Üniversitesi. Ç: O.
