Bir ordunun insanların sevgisini ve güvenini kazanması gittiği yerin dilini konuşamıyorsa oldukça zordur. İstenen dili konuşarak ve kullanarak büyüyen bir kişinin orduda kullanılması birinci seçenektir. İkinci seçenekse yerel bir tercüman kullanmaktır. Ancak bu seçenekler her zaman mümkün olamayabiliyor. Bazı durumlarda bunun nedeni dili konuşan insanın az olması, diğer durumlarda ise tercümanların kendilerini güvende hissetmemesi olabiliyor. Bu nedenden dolayı ABD ordusu bütün dillere gerçek zamanlı (anında) çeviri yapabilen bir teknoloji arıyor yani evrensel bir tercüman. Geçtiğimiz hafta ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı böyle bir cihaz için bir istekte bulundu. Cihazı ise basitçe “İnsan Dili Teknolojisi (Human Language Technology)” olarak adlandırıyorlar.
Yapılan talepte yer alan şeyler ise otomatik konuşma algılama, makine çevirisi, doğal dil işleme, bilgi çıkarımı, bilgi kurtarımı, yazı-konuşma sentezi ve diğer dilsel ve konuşsal alanlarda yapılacak olan araştırma ve geliştirme faaliyetleri.
ABD Hava Kuvvetleri’nin bu konuya önem vermesinin sebebi “küresel ortamda anlaşılması, tahmin edilmesi, yönetilmesi ve idare edilmesi gereken çoğu bilginin yabancı dillerde konuşulan, basılan, görüntüsü çekilen içeriklerde bulunması.” Özellikle bu içeriklerin “daha az konuşulan ancak daha çok askerî faydanın olduğu ve dil bilimcilerin ve otonom dil işleme yeteneklerinin yeterli olmadığı dillerde” gerektiği vurgulanmış durumda.
Peki bu talebin ABD Kara Kuvvetleri veya Deniz Piyadeleri yerine Hava Kuvvetleri’nden gelmiş olmasının sebebi ne? Hava Kuvvetleri “sinyal istihbaratı” toplamakla görevli kurum yani gözlemlenebilir yayınlanan iletişim kanallarının yaydığı sinyaller. ABD Hava Kuvvetleri bunu on yıllardır yapıyor. Sovyet radyolarını, radarlarını ve mikrodalgalarını gözetleyen uydularla bu faaliyetlerini gerçekleştiriyordu.
Günümüzde ise sinyal istihbaratı çevrim içi ağlar veya mobil ağlar üzerinden gönderilen bilgileri de kapsıyor. Bu yolla iletilen mesajlar çoğu zaman şifreli oldukları için mesajların şifresini çözmek kadar mesajların dilini anlamak da ABD Hava Kuvvetleri açısından büyük önem arz ediyor. Dolayısıyla evrensel bir çevirici, şifre çözücü görevi görebilir.
Geçen hafta yayınlanan duyuru gerçekleştirilecek olan edinim programının sadece birinci aşamasını oluşturuyor. ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı proje hakkında 2016 Ocak ayında daha detaylı bilgi vereceğini açıkladı. Yapılacak sözleşme ile 5 yıl üzerinden 10 milyon dolarlık bir anlaşma yapmayı planlamaktalar.
