Yumurtalar çoğunlukla iki renkte oluyor: Kahverengi ve beyaz renkte. Fakat bir tanesi Şili’de, diğeri de Çin’de olmak üzere mavi yumurta verdiği bilinen iki tavuk ırkı bulunuyor. Tuhaf, değil mi? Bilim insanlarının 2013 yılında yaptığı bir çalışma ise bu durumun sebebini ortaya çıkarıyor.
Şili’ye özgü Araucana tavuğu ile Çin’e özgü Donşian ve Luşi tavuklarının (hiçbiri ülkemizde yaygın değil), soluk mavi renkte yumurta verdiği biliniyor. Tavukların farklı renkte yumurtladığı nadiren görülüyor; kuş yumurtaları birçok renk ve desende olabilirken, tavuk yumurtaları neredeyse hep beyaz ya da kahverengi oluyor. Peki mavi yumurta nasıl oluyor?
Yapılan araştırmada, mavi tavuk yumurtalarının bu ilginç renginden oosiyan adlı tek bir genin sorumlu olduğu bulunmuş. Peki bu gen oraya nasıl gitmiş? Araştırmacıların keşfettiğine göre EAV-HP adı verilen bir retrovirüs, bu tavuklarda yüksek oranda görülüyormuş. Retrovirüsler, kendi genetik verilerini konak canlı ile olağandışı bir sırayla bütünleştiren bir virüs tipi. Retrovirüsler DNA’yı ilk önce RNA’ya ve daha sonra proteine yazmak yerine, bu işlemleri ters sırada yapıyor: RNA’larını kullanarak DNA yapıyor ve daha sonra bu DNA’yı, konaklarının DNA’sıyla bütünleştiriyorlar. HIV, muhtemelen en iyi bilinen retrovirüs.
EAV-HP isimli bu retrovirüs, tavuk yumurtalarını maviye dönüştüren o tuhaf genin eklenmesinden sorumlu. Yumurta kabuğunun kimyasını değiştiren virüs, bu sayede tavuğun rahminden bir safra pigmenti olan biliverdin pigmentini alıyor. İlginç! Herhangi bir zararı bulunmayan mavi yumurtalar yaygın şekilde tüketiliyor. Araucana ise çok meşhur bir egzotik tavuk ırkı. Artık yumurtalarının neden mavi olduğunu biliyorsunuz!
Yazar: Dan Nosowitz/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
