Çarşamba günü Amerikan Sinirbilim Akademisi’ne bağlı tıp bülteni Neurology‘de yayımlanan bir araştırmaya göre, daha dezavantajlı muhitlerde (daha yüksek yoksulluk seviyeleri ile daha düşük eğitim ve iş fırsatları içeren bölgeler) yaşayan orta yaşlı ve yaşlı insanlar, yapılan beyin taramalarında daha düşük dezavantajlar barındıran muhitlerde yaşayan kişilere kıyasla daha fazla beyin küçülmesi sergiliyor ve bilişsel testlerde daha hızlı bir gerileme gösteriyorlar. Araştırmacılar beyinde meydana gelen bu tür bir yaşlanmanın, demansın ilk aşamalarını gösteren bir işaret olabileceğini söylüyor.
Madison – Wisconsin Üniversitesi Tıp ve Halk Sağlığı Fakültesi’nde çalışan eş yazar Dr. Amy J. H. Kind, “Dünya çapında önemli bir hastalık sebebi olan demans, yıkıcı bir tanı niteliği taşıyor” diyor. “Hastalığın henüz bir tedavisi yok. Bu yüzden, değiştirilebilir muhtemel tehlike etmenlerinin belirlenmesi önem taşıyor. İnsanların içerisinde yaşadığı sosyal, ekonomik, kültürel ve fiziksel koşulların sağlığı etkileyebileceğini gösteren ikna edici bulgular mevcut. Bu çevre koşullarının, Alzheimer ve demansın ilk aşamalarıyla ilişkilendirilen nörodejenerasyon ve bilişsel gerileme tehlikesini artırıp artırmadığını belirlemek istedik.”
Araştırmacılar yeni çalışmada, ABD’nin Wisconsin eyaletinde ikamet eden kişiler üzerinde yapılan iki büyük araştırmadan 601 kişi belirlemiş. Ortalama yaşı 59 olan katılımcılarda, çalışma başlangıcında düşünme ya da hafıza sorunları yokmuş ancak %69’unun demansa yönelik bir aile geçmişi bulunuyormuş. Katılımcılar 10 yıl takip edilmiş.
Çalışmanın başlangıcında, en dezavantajlı mahallelerde yaşayanlar ile diğer mahallelerde yaşayanlar arasında beyin hacimleri bakımından hiçbir fark bulunmamış. Fakat çalışma sonunda araştırmacılar, en dezavantajlı mahallelerde yaşayan kişilerin demans ile ilişkilendirilen beyin bölgelerinde küçülmeler gerçekleştiğini; diğer grupta ise küçülme görülmediğini keşfetmişler. Araştırmacılar, Alzheimer hastalığı tehlikesini ölçen testlerde de daha yüksek bir gerileme olduğunu bulmuşlar.
“Elde ettiğimiz bulgular, sağlık hizmeti sunanların bu savunmasız popülasyonda erken demans işaretlerine karşı daha dikkatli olmasının özel taşıyabileceğini akla getiriyor” diyor Kind. “Söz konusu beyin değişimlerinin muhtemel sebepleri arasında hava kirliliği, sağlıklı besinlere ve sağlık hizmetlerine erişimin olmaması ve yaşamdaki stresli olaylar bulunabilir. Muhtemel sosyal ve biyolojik güzergâhlara yönelik daha fazla araştırma yapılması; hekimlerin, araştırmacıların ve kanun yapıcıların Alzheimer hastalığı ve bununla ilişkili demansın önlenerek bunlara müdahale edilmesi bakımından etkili yollar belirlemelerine yardımcı olabilir.”
Çalışmanın taşıdığı kısıtlar arasında, yüksek oranda dezavantajlı mahallelerden az sayıda katılımcı olması ve sınırlı bir coğrafi düzenin bulunması yer alıyor. Gelecekte yapılacak çalışmalarda, daha uzun zaman dönemleri boyunca daha geniş ve daha çeşitli insan gruplarının dahil edilmesi gerekiyor.
Amerikan Sinirbilim Akademisi. Ç: O.
