Sevimli Şeyleri Neden Sıkmak İstiyoruz?

Sevimli hayvanlar bizi neden saldırganlaştırıyor?

Kişilik ve Sosyal Psikoloji Derneği’nin 2013 yılındaki senelik toplantısında sunulan bir makaleye göre, sevimli bir şey görmek içimizdeki saldırganlığı ortaya çıkarıyor.

Araştırmacılar yaptıkları bu deneyde, 109 kişiye yumuşacık yavru köpeklerin yer aldığı sevimli, komik ve “nötr” hayvan fotoğrafları göstermiş. Daha sonra bu şanslı katılımcılar, fotoğrafları gördükleri zaman hissettikleri duyguları derecelendirmişler: Örneğin “Dayanamıyorum!” (veya “O kadar pofuduk ki öleceğim!”) gibi bir ifadeye katılıp katılmadıkları, fotoğrafların bir şeyi sıkmak istemelerine yol açıp açmadığı veya birden “hırr!” gibi bir ses çıkarma dürtüsüne kapılıp kapılmadıkları gibi… Hayvan ne kadar sevimli olursa, verilen tepki de o kadar saldırgan olmuş.

Yale Üniversitesi’nde psikoloji alanında yüksek lisans yapan Rebecca Dyer’ın öncülüğünde çalışan araştırmacılar, bu olguya “sevimli saldırganlık” adını veriyor.

“Bu durumun yüksek olumlu etki, bir yaklaşım yönelimi ve neredeyse kontrolünü kaybetme hissiyle alakalı olduğunu düşünüyoruz” diyor. Gördüğünüz şey o kadar sevimli ki, sizi çılgına çeviriyor.

Fakat bilim insanları, durumu daha kapsamlı araştırmak adına başka bir deney daha yürütmüş. Bu deneyde, söz konusu saldırganlığın sadece sözel mi olduğunu, yoksa insanların kocaman gözlü yavru kediler ve nur topu gibi bebeklere tepki olarak hislerini gerçekten dışa vurmak isteyip istemediklerini test etmeyi amaçlamışlar. Deneye katılan gönüllülere baloncuklu naylon verilmiş ve baloncukları istedikleri kadar patlatabilecekleri söylenmiş.

İnsanlar sevimli hayvanların yer aldığı slayt gösterisiyle karşılaştıklarında 120 baloncuk patlatmışlar. Komik ve nötr slayt gösterileri izleyen kişiler ise sırasıyla 80 ve 100 baloncuk patlatmış.

Dyer’a göre sevimli resimler gördüğümüz zaman çok fazla bastırılmış saldırganlık sergilememizin sebeplerinden biri, bebek gibi sevimli bir şey görmenin bizi ona bakmaya, onunla ilgilenmeye itmesi. Fakat onu fotoğraftan kucaklayamadığımız için amacımıza ulaşamıyor ve saldırgan oluyoruz.

Bir diğer ihtimal ise bunun aşırı iyi bir şey olması. Bazı zamanlar, olumlu bir duygu selini olumsuz şekilde sergiliyoruz; tıpkı mutluluktan ağlamak gibi. Dyer, olumlu duygulara olumsuz bir yön vermenin, yüksek enerjiyi denetim altına almamıza yardımcı olabildiğini düşünüyor.

Bu yüzden teyzeniz bir dahaki gelişinde yanaklarınızı sıktığında, sevimli olmaktan başka çarenizin bulunmadığını düşünün.

Yazar: Shaunacy Ferro/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.