Kronik olarak yüksek kolesterol seviyelerinin, meme kanseri tehlikesinin artışı ve çoğu kanserde kötü sonuçlar ile bağlantılı olduğu biliniyor. Fakat aradaki bu bağlantı, henüz tam anlaşılmış değil.
Duke Kanser Enstitüsü öncülüğünde çalışan bir araştırma takımı, dün Nature Communications bülteninde çevrim içi yayımlanan bir çalışmada iş başındaki mekanizmaları belirleyip, meme kanseri hücrelerinin kolesterolü kullanarak strese karşı nasıl direnç gösterdiklerini ve esas tümör bölgesinden göç ederken ölüme dayanıklı hale geldiklerini gösteriyorlar.
Duke Üniversitesi Tıp Fakültesi Eczacılık, Kanser Biyolojisi ve Tıp bölümlerinde profesör olan eş yazar Donald P. McDonnell, “Çoğu kanser hücresi metastaz yapmaya çalışırken ölüyor; bu çok stresli bir süreç” diyor. “Ölmeyen az miktardaki hücre ise, hücredeki stres kaynaklı ölüm mekanizmasının üstesinden gelmeyi sağlayan kabiliyete sahip.”
McDonnell ve meslektaşları, laboratuvarlarında yaptıkları önceki çalışmaları temel almışlar. Söz konusu çalışmalarda, yüksek kolesterol ile östrojen pozitif meme kanseri ve jinekolojik kanserler arasındaki bağlantıya odaklanılmış. Bu çalışmalarda, östrojen hormonuyla beslenen kanserlerin östrojen gibi davranan ve kanserin büyümesini körükleyen kolesterol türevlerinden fayda sağladığı bulunmuş.
Fakat östrojen negatif meme kanserlerinde bir ikilem ortaya çıkmış. Bu kanserler östrojenlere bağımlı değilmiş fakat yüksek kolesterol, yine de hastalığı kötüleştirmiş. Bu durum, farklı bir işleyişin devrede olabileceğini akla getirmiş.
Duke araştırmacıları, kanser hücre hatları ve fare modelleri kullanarak yürüttükleri mevcut çalışmada göç eden kanser hücrelerinin strese cevaben fazla miktarda kolesterol tükettiğini bulmuşlar. Bu hücrelerin çoğu ölmüş.
Fakat “Seni öldürmeyen şey güçlendirir” motifinde yaşayan hücreler, hücrelerin strese yenik düştüğü doğal bir süreç olan ferroptoza dayanmalarını sağlayan bir süper güç kazanıyor. Stresten etkilenmeyen bu hücreler, daha sonra çoğalıp kolayca metastaz yapabiliyor.
Söz konusu süreç sadece östrojen negatif kanser hücreleri tarafından değil, melanomun da içinde bulunduğu diğer tümör tipleri tarafından da kullanılıyor gibi görünüyor. Belirlenen bu işleyişler, uygulanacak terapiler ile hedef alınabilir.
Kaynak: Duke Üniversitesi Tıp Merkezi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
