İnsan beyninin çalışan hafıza içeriğinden sorumlu bölgeleri, araştırmacıların keşfettiğine göre anıların kalitesini ya da belirsizliğini ölçmek için de kullanılabilir. Çalışma bu sinirsel tepkilerin, anılarımızdan emin olma derecemize göre davranıp karar vermemizi nasıl sağladığını ortaya çıkarıyor.
Neuron bülteninde yayımlanan makalenin baş yazarı ve New York Üniversitesi Psikoloji Bölümü ile Sinirbilim Merkezinde doktora sonrası araştırma görevlisi olan Hsin-Hung Li, şöyle açıklıyor: “Çalışan hafızamızdaki bu belirsizliğe erişmek, karar verirken hafızamıza ne kadar ‘güvendiğimizi’ belirlememizi sağlıyor. Bizim araştırmamız, çalışan hafızanın içeriğini kodlayan nöral popülasyonların, hafızanın belirsizliğini de yansıttığını gösteren ilk çalışma.”
Bilgiyi aklımızda tutmamızı sağlayan çalışan hafıza, (karar verme ve öğrenme başta olmak üzere) insan davranışının neredeyse her yönünü kapsayan gerekli bir bilişsel sistem niteliğinde.
Örneğin bir şey okuduğumuzda, gözlerimiz yeni cümleleri tararken çalışan hafızamız da birkaç saniye önce okuduğumuz içeriği depolamamızı sağlıyor. Benzer şekilde internetten alışveriş yaparken, ekranda duran nesneyi daha önce gördüğümüz ve halen hatırladığımız nesnelerle “zihnimizde” karşılaştırabiliyoruz.
“Bu sadece beynin hatırlaması için değil, hafızanın ne kadar iyi olduğunu tartmak için de büyük önem taşıyor: Örneğin belli bir anının doğruluğundan ne kadar eminiz?” diye açıklıyor Li. “Eğer internette gördüğümüz bir önceki nesneye yönelik anımızın yetersiz veya belirsiz olduğunu hissedersek, doğru bir karşılaştırma yapmak üzere geri gider ve o nesneyi tekrar kontrol ederiz.”
İnsan davranışları üzerinde yapılan çalışmalar, insanların anılarının kalitesini değerlendirebildiğini gösterse de; beynin bunu nasıl yaptığı o kadar iyi bilinmiyor.
Daha da özelinde, hatırlanan nesneyi tutan beyin bölgelerinin o anının kalitesini de kaydedip kaydetmediği daha önce bilinmiyormuş.
Araştırmacılar bu durumu ortaya çıkarırken, beynin çalışan hafıza bilgisini nasıl depoladığını ve beynin eş zamanlı olarak, hatırlanan nesnelerin belirsizliğini (veya anının ne kadar iyi olduğunu) nasıl yansıttığını daha iyi anlamak üzere bir çift deney yürütmüşler.
Kaynak: New York Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
