ABD’nin ilk siyahi dışişleri bakanı Colin Powell’ın COVID-19 sebebiyle hayatını kaybetmesi, pek çok insanda şok etkisi yarattı. 84 yaşında olan Powell, koronavirüse karşı tamamen aşılanmıştı. Bu durum, haliyle büyük bir şaşkınlık meydana getirdi.
Aşıya karşı gereksiz eleştiriler yöneltmeden önce, bir COVID-19 vakasının şiddetinde altta yatan sağlık durumlarının önemli roller oynadığını hatırlamakta fayda var. Powell yüksek bir yaş grubunda bulunmanın ve dolayısıyla daha yüksek risk altında olmanın yanısıra, hayatını kaybettiği sırada çoklu miyelom adı verilen ciddi bir kanser türüyle de mücadele ediyordu.
ABD Sağlık Bakanlığı & İnsan Hizmetleri iletişim takımında çalışan Ian Sams, simge haline gelmiş birinin milyonlarca kişiyi tehlikeye atan aşı karşıtı güçlere yem edilmemesi gerektiğini belirtiyor. “Aşılar işe yarıyor. Kötü sonuçları engelliyorlar. Bütün aşılar gibi COVID-19 aşıları da, özellikle altta yatan ve komplikasyon meydana getiren sağlık sorunlarına sahip yaşlı kişilerde yüzde 100 önleyici olmuyor.”
Tüm tıbbi müdahaleler gibi aşılar da mükemmel değil. ABD Hastalık Denetim ve Önleme Merkezleri (CDC) kurumuna göre özellikle dünya çapında dolaşmaya başlayan varyant sayısı arttıkça, olağan dışı COVID-19 vakalarının da görülmesi bekleniyor. Fakat olur da aşılandıktan sonra COVID kaparsanız, çoğu durumda daha hafif belirti gösterir ve daha hızlı iyileşirsiniz.
12 Kasım 2021 itibarıyla Birleşik Devletler’de aşı olan kişi sayısı 187 milyonu aşmışken, aşılanan insanlarda COVID kaynaklı ölüm miktarı 7.000 civarında geziyor; yani aşı olduysanız COVID sebebiyle ölme ihtimaliniz yüzde 0,004 kadar görünüyor. Bu ufak yüzdelik dilimdeki kişilerin bile yüzde 85’i, 65 yaş üstü aralıkta bulunuyor. CDC’nin kısa süre önce yayımladığı bir rapora göre aşı olan insanların COVID-19’a yakalanma ihtimali beş kat daha düşük. Üstelik bu kişiler hastalığa yakalansa bile, yeni virüs sebebiyle hastaneye kaldırılma veya hayatlarını kaybetme ihtimalleri aşılanmayan kişilerden 10 kat düşük.
Baltimore şehrinin eski il sağlık müdürü ve George Washington Üniversitesinde acil tıp profesörü olan Leana Wen, “Yaşlı bireyler ve kronik tıbbi durumları bulunan (özellikle bağışıklığı baskılanmış) kişiler, olumsuz sonuçlar yönünden çok daha büyük tehlike altında” diyor. “Aşıların çok koruyucu olduğu ortada. Fakat tıpta neredeyse hiçbir şeyin %100 olmadığı konusunda da açık olmalıyız. Bu durum aşıların işe yaramadığı anlamına değil; aşılanmanın faydasını eldeki verilere bakarak görmemiz gerektiği anlamına geliyor.”
Yazar: Sara Kiley Watson/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
