Gökbilimciler, ikili yıldız sistemi b Centauri’nin yörüngesinde dönen dev bir gezegen keşfetmişler. Bu iki yıldız o kadar sıcak ve büyük ki, araştırmacılar önceden bu yıldızların etrafında hiç gezegen olamayacağını düşünmüş.
B Centauri, Güneş sistemimizden yaklaşık 325 ışık yılı mesafede bulunan Centaurus (Erboğa) takımyıldızında yer alıyor. Sistemin ana yıldızı, Güneş’imizden üç kat daha sıcak. İki yıldızın toplam ağırlığı ise 6 ila 10 Güneş’e eş değer. Bugüne dek, kütlesi Güneş’in üç katını aşan yıldızların etrafında dönen bir gezegen görülmemiş. Yeni ötegezegen b Centauri b aynı zamanda çok büyük: Muhtemelen Jüpiter gibi gazlı bir bileşimi var fakat en az 10 kat daha ağır. Şimdiye kadar keşfedilen en büyük ötegezegenler arasında. Ayrıca b Centauri b’yi yıldızlarından ayıran 84 milyar kilometrelik bir uzaklık bulunduğundan, bugüne dek keşfedilen en geniş yörüngelerden birine sahip. Gezegen Avrupa Güney Gözlemevinin Şili’de bulunan Çok Geniş Teleskop’uyla görüntülenirken, bulgular da iki gün önce Nature bülteninde yayımlandı.
İsveç’teki Stokholm Üniversitesinde çalışan gökbilimci ve çalışmanın baş yazarı Markus Janson, “B Centauri’nin etrafında bir gezegen bulunması, dev yıldızlara yönelik tabloyu tamamen değiştiriyor” diyor.
Sadece 15 milyon yaşında olan b Centauri’nin yıldızları, Güneş’imizin 4,6 milyar yıllık yaşıyla karşılaştırıldığında çok genç. Stokholm Üniversitesinde doktora öğrencisi olan eş yazar Gayathri Viswanath şöyle aktarıyor: “B Centauri’deki bu gezegen, Dünya’da ve Güneş sisteminde gördüğümüz şeylerden tamamen farklı bir ortamda bulunuyor. Son derece yüksek radyasyonun egemen olduğu ve her şeyin dev boyutta olduğu sert bir ortam bu: Yıldızlar daha büyük, gezegen daha büyük, uzaklıklar daha büyük.”
B Centauri yüzünden bilim insanları artık gezegen oluşumuna yönelik parametreleri yeniden düşünüyor. İkili yıldızın toplam boyut ve sıcaklığı ile bunların yayması gereken dev boyuttaki radyasyon miktarının, gezegenler yönünden konuk sevmez bir ortam oluşturması gerekiyor. Michigan Üniversitesinde gökbilimci olarak çalışan ve yeni çalışmanın eş yazarı olan Michael Meyer, “Elimizdeki modellere epey meydan okuyor” diyor. “Fakat onu heyecanlı hale getiren de bu; hatalı olduğunuz ortaya çıktığında yeni bir şey öğreniyorsunuz.”
Gökbilimciler, b Centauri b’nin nasıl bu kadar büyük hale geldiğini henüz çözmüş değil. Şimdiyse pek mümkün görünmeyen bu sistemin doğuş hikayesini ortaya çıkarmak için çalışacaklar. Janson, hikayenin şu an için bir gizem olduğunu ve “çözmeye çalışacakları ilginç bir görev” olacağını söylüyor.
1992’den bu yana binlerce ötegezegenin var olduğunu onaylayan bilim insanları, gezegenlerin sık sık şaşırtıcı çeşitlilikteki şartlarda oluşabileceğini ortaya çıkarmış. “Görünüşe göre nereye bakarsak bakalım; ister küçük ya büyük yıldızların etrafına, ister tekli veya çiftli yıldızlara ya da canlı yıldızlara veya ölü yıldızların kalıntılarına” diyor Janson, “Her zaman çeşitli şekillerde gezegenler buluyoruz. Mümkün olduğunu düşünmediğimiz yerlerde bile.”
