Kişiliğiniz işteki performansınızı etkileyebilir mi? İşletme ve psikoloji araştırmacılarının yeni çalışmasına göre, cevap işe göre değişiyor.
Arkansas Üniversitesi Sam M. Walton İşletme Fakültesinde yardımcı işletme profesörü olan Michael Wilmot, “Önceki çalışmalarda kişilik özelliklerinin iş verimindeki etkileri üzerine genel bir açıklamada bulunulmuş olsa da, bu ilişkilerin detayları aslında işe bağlı” diyor. “Farklı mesleklerdeki performansı daha derinden incelediğimizde, daha ilginç bulgular olduğunu görüyoruz.”
Wilmot ve Minnesota Üniversitesinde psikoloji profesörü olan Deniz Önes, beş büyük kişilik özelliğine (açıklık, sorumluluk, dışadönüklük, uyumluluk ve duygusal denge) dönük yürütülen birden fazla meta analizi birleştirerek bunların iş performansı üzerindeki etkilerini incelemiş. Meta analiz, genel bir etkinin hesaplanması amacıyla istatistiksel yöntemlerden faydalanılarak birden çok bağımsız bulgunun sistemli biçimde birleştirilmesinde kullanılan bir süreç.
Araştırmacılar söz konusu kişilik özelliklerini dokuz büyük meslek grubunda (din hizmetleri, müşteri hizmetleri, sağlık hizmetleri, kolluk kuvvetleri, yönetim alanı, askeri alan, profesyonel alanlar, satış alanı ve kalifiye/yarı kalifiye meslekler) dizinlemişler. İşin karmaşıklığı ve meslek uzmanlarının bu kişilik özelliklerini mesleğin gereksinimleriyle ne kadar ilişkilendirdiği de göz önüne alınmış.
Wilmot ve Önes, genel olarak kişilik özellikleri ve performans arasındaki ilişkilerin beş büyük mesleki grupta önemli derecede değiştiğini keşfetmişler. Bu farklılıkların temel kaynağı, işin karmaşıklığıyla ilgili.
Sorumluluk, tüm mesleklerdeki performansı haber veren özellik konumunda. Fakat bu özelliğin etkisi düşük ve orta seviyeli bilişsel gereksinim taşıyan mesleklerde daha güçlüyken, yüksek bilişsel gereksinim taşıyan mesleklerde daha zayıf. Dışadönüklük, orta seviyeli bilişsel karmaşıklık barındıran mesleklerde daha kuvvetli.
Diğer özellikler, belli mesleki gereksinimlerle daha alakalı olduklarında daha güçlü etkiler meydana getirmiş. Örneğin uyumluluk sağlık hizmetleri mesleklerinde; dışadönüklük ise satış ve yönetim mesleklerinde daha iyi performansın habercisi olmuş.
Genel olarak sonuçlar, iş performansının tahmininde kişilik özelliklerinden yararlanılırken, mesleki yönden orta karmaşıklığa sahip işlerin ideal olabileceğini gösteriyor. Wilmot’a göre bu işler, ideal bölgede yer alıyor.
Çalışma Journal of Vocational Behavior bülteninde yayımlandı.
Kaynak: Arkansas Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
