Her yeni sömestr ile birlikte, binlerce öğrenci fiziğe giriş derslerine dalıyor. Fakat okutmanların peşini bırakmayan kalıcı sorunlardan biri de, öğrencilerin matematik yönünden ağır derslere katılmasını sağlamak.
Toledo Üniversitesinde çalışan fizik profesörü Scott Lee, giriş seviyesindeki öğrencilerin derse ilgi duymasına yardımcı olmak için çok sayıda öğrenme etkinliği geliştirmiş. Kendisinin The Physics Teacher bülteninde yayımlanan son yenilikçi etkinliği, “Usain Bolt 400 kilogramlık bir dinozordan hızlı koşabilir mi?” sorusunu ele alıyor.
Egzersizde öğrencilerden 1D kinematik (yer değiştirme, hız, sürat ve ivme) kavramlarını uygulayıp hesap tabloları kullanarak, Jamaikalı koşucunun Dilophosaurus wetherilli’yi 100 metrelik koşuda yenip yenemeyeceğini belirlemeleri isteniyor.
“Fizik eğitiminde karşılaştığımız büyük sorunlardan biri de, öğrencilerin ders materyaline ilgi duymasını sağlamak” diyor Lee. “Bu dinozor problemleri ise öğrenciler arasında büyük ilgi görüyor.”
Lee’nin dinozorlara olan ilgisi, küçükken ailesi ile beraber fosil bulmasıyla başlamış. Yıllar sonra, kızıyla beraber dinozor hareketinin fiziğine yönelik bir kitap keşfettikten sonra, bilim dışındaki branşlar için dinozorlara dayalı genel bir eğitim dersi geliştirmiş.
“Yıllar geçtikçe bir dizi fizik dalında bu genel eğitim dersleri kullanıldı çünkü dinozorların çok güzel olduğunu düşünmüşlerdi” diyor. “Daha sonra ise fizik dallarının, fizik ilkeleriyle alakalı dinozor örnekleriyle çalışmaktan heyecan duyacaklarını fark ettim.”
Lee, fiziğe giriş derslerinde egzersiz çalışması yapmak için doğru dinozoru aramaya koyulmuş. Öğrenciler, Dilopozor cinsini Jurassic Park romanı ve filminden tanıyabilir.
“Diğer dinozorların en yüksek koşma hızları, Usain Bolt’un ortalama hızından önemli ölçüde farklı” diyor Lee. “Bu yüzden, ilginç bir yarış olmazdı. Maalesef, daha bilindik Tiranozor Rex‘in Usain Bolt’tan yavaş olacağı düşünülüyor.”
Etkinlikte, ivmenin kütle ve kuvvetin bileşimiyle belirlendiği Newton’un ikinci yasasıyla ilgili tartışmalar da yer alıyor. Örneğin Bolt’un daha ufak olması, başlangıçta ona avantaj sağlıyor.
Yarışın kazananı hesaplandıktan sonra Lee’in egzersizi, öğrencileri günümüzde gerçekleşen benzer hız testlerini tartışmaya yöneltiyor; örneğin dişi aslanların ivmelerini kullanarak daha hızlı koşan avları nasıl yakalayacakları gibi…
Nihayetinde Bolt, Newton’un ikinci yasası ve kendi ivmelenmesi sayesinde Dilopozora 2 saniye farkla toz yutturuyor.
Lee makalesinin, diğer fizikçileri de öğrencileri fizik biliminin çözebileceği problemler yönünden heyecanlandırmak amacıyla farklı düşünmeye itmesini umuyor.
Kaynak: Amerikan Fizik Enstitüsü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
