Londra Queen Mary Üniversitesinde çalışan bilim insanları, karıncalarda ortaya çıkan yeni bir toplum biçiminin türler boyunca yayıldığını keşfetmiş. Bu yeni toplum şeklinin bir karınca türünde evrimleşmesinden sonra, yeni toplum şeklinin talimatlarını taşıyan “sosyal süpergenin” diğer türlere yayıldığı bulunmuş. Söz konusu yayılım ise melezleşme (ör. farklı karınca türlerinin eşleşmesi) yoluyla meydana gelmiş. Bilim insanlarının keşfettiği bu alışılmadık olay, karıncaların orijinal sosyal biçime kıyasla daha başarılı olmasını sağlayarak alternatif bir yaşam şekli sunuyor.
Kırmızı ateş karıncaları, esasında tek kraliçenin olduğu kolonilere sahipmiş. Araştırmacılar yaklaşık bir milyon yıl önce, kolonilerde çok sayıda kraliçenin olduğu yeni bir sosyal biçimin evrimleştiğini keşfetmişler. Kromozomun büyük bir kısmını oluşturan ve “sosyal süpergen” şeklinde adlandırılan özel bir kesit, işçilerin birden fazla kraliçeyi kabul etmesini sağlamak üzere gereken genetik bilgiyi barındırıyor. Geçtiğimiz hafta Nature Communications bülteninde yayımlanan yeni araştırmada 365 erkek ateş karıncasının bütün genomları veya talimat dizileri analiz edilerek, bu sosyal süpergenin evrimi inceleniyor. Bulgular, söz konusu kromozomun aynı çeşidinin birden fazla ateş karıncası türünde mevcut olduğunu gösteriyor.
Büyük miktarda genetik verinin türler arasında aktarımı, genetik uyumsuzluklar sebebiyle nadiren görülen bir durum. Fakat bu vakada, birden fazla kraliçe bulunmasının sunduğu avantajlar uyumsuzluklardan daha ağır basmış ve genetik malzemeler, yeni sosyal biçimin evrimleştiği tek kaynak türden diğer türlere tekrarlı şekilde yayılmış. Birden fazla kraliçenin bulunduğu bu sosyal biçim, birkaç durumda avantaj sağlıyor. Örneğin birden çok kraliçeli kolonilerde daha fazla işçi karınca bulunuyor. Bu sayede, sadece bir kraliçenin bulunduğu bir koloniye rekabet üstünlüğü sağlanabiliyor. Dahası; birden fazla kraliçenin olduğu kolonilerin bir sel durumunda kraliçesiz kalma olasılığı da daha düşük.
Londra Queen Mary Üniversitesi Evrimsel Genombilim ve Biyoenformatik Bölümünde okutman olan Dr. Yannick Wurm şöyle aktarıyor: “Bu araştırma, evrimsel icatların türler arasında nasıl yayıldığını ortaya çıkarıyor. Ayrıca evrimin, DNA ve kromozomlar seviyesinde nasıl işlediğini de gösteriyor.”
Kaynak: Londra Queen Mary Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
