Neden bu adamın sakalı kalın ve kırçıllı? Cevap genlerde gizli.
Kafamızı ve yüzümüzü kaplayan kıllar aynı kişi üzerinde bile renk, kalınlık ve yapı açısından çeşitlilik gösterir. Neden Anthony Davis tek kaşlıdır? James Harden’ın sakalıyla rakip bile olamaz. Neden kızıl saçlı olmayan erkeklerin kızıl sakalları vardır? Neden bazılarının saçları erken ağarır? Bugün Nature Communications dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre, uluslarararası bir araştırma grubu genlerimizde saklı olan cevabı bulmuş gibi.
Saçın çoğunlukla genlerin etkisi altında olması sürpriz değil. Örneğin, Batı Avrupa’da saç rengi çok çeşitlidir ve Aşağı Sahra Afrika’da kimsenin saçı düz değildir. Araştırmacılar Brezilya, Kolombiya, Şili, Meksika ve Peru’dan tümü Avrupa, Amerikan yerlisi ve Afrikalı kökenlere sahip 6600’den fazla kişinin bütün genomuna bakmaya karar verdi. Araştırmacıların yazdığına göre bu araştırmadaki bu katılımcılar büyük bir genetik çeşitlilik ve geniş varyasyon gösterdiler.
Araştırma grubu her katılımcının saç şeklini (düz veya kıvırcık), rengini, kelliğini, griliğini kaydettiler. Erkeklerde ise sakal ve kirpiklerin kalınlığını da belirlediler. Kalın sakallı erkeklerin daha kalın kirpiklere sahip olması gibi bazı bağlantılar buldular. Sonra karakter ve mutasyon arasındaki ilişkiyi bulmak için katılımcıların bütün genomunu taradılar.
Araştırmacılar kılın farklı özellileriyle ilişkili 16 gen tanımladılar. Bu genlerin bazıları önceki çalışmalar tarafından öngörülmüştü. Örneğin EDAR geninin sakal kalınlığına etkisi uzun zamandır biliniyordu. Fakat diğer bulgular yeniydi. Daha önce saç rengiyle ilişkili olduğu bilinen IRF4 geninin saç ağarmasıyla da bağlantılı olduğu artık biliniyor. PRSS53’ün ise saç kıvırcıklığıyla ilişkili olduğu biliniyor.
Araştırmacılar bu genlerden hangilerinin farklı özelliklere etki ettiğinin arkasındaki mekanizmayı tanımlamamış olsa da, çalışmanın büyüklüğüne ve genetik çeşitliliğe bakılacak olursa bağıntıları güçlüydü.
Bilim insanları bu bulguları gelecekte saç ağarmasını yavaşlatan enzimler kullanmak gibi kozmetik amaçlarla kullanmak veya saçları saç kökünden çıktığı gibi daha kıvırcık yapmak gibi amaçlarla kullanabilir. Bazı araştırmacılar ise benzer bir öğe üzerinde çalışıyor: enzimleri saç uzamasını desteklemekte kullanmak.
Sonuçlar adli amaçlarla da kullanılabilir. Genlerin insan görünüşüne nasıl etki ettiği yönünde daha iyi bir anlayış, polise şüphelilerin profilini çizmekte yardımcı olabilir. Antropolojide bile araştırmacıların geçmişte yaşamış uygarlıkların daha kesin bir resmini yaratmak konusunda işe yarayabilir.
