Goril Harambe ve Aslan Cecil gibi hayvanların hikayeleri, insanları duygulandırdığı için medyada sıkça yer buluyor. Peki insanlar hayvanlar ile insanlardan daha fazla mı empati kuruyor?
Rock Etik Enstitüsünde kıdemli araştırma görevlisi ve yardımcı psikoloji profesörü Daryl Cameron’un öncülüğünde Penn Eyalet Üniversitesinde yürütülen yeni bir çalışma, cevabın karmaşık olduğunu gösteriyor. Bulgular, diğer konuların yanısıra yeni çevre politikaları gibi konuların halka nasıl sunulduğuna dönük sonuçlar doğurabilir.
İnsanlara yabancı biriyle veya bir hayvanla empati kurma seçeneği sunan araştırmacılar (çalışmada hayvan olarak koala seçilmiş), deneye katılan kişilerin daha çok bir insanla empati kurmayı seçtiğini keşfetmişler.
Fakat ikinci bir çalışma yürüten bilim insanları, bu deneyde katılımcılara iki ayrı görev vermiş. Görevlerden birinde bir insanla empati kurmayı isteyip istemediklerini seçen katılımcılar, diğerinde de bir hayvanla empati kurmayı isteyip istemediklerini seçebiliyormuş. Bu defa insanlar, bir hayvanla karşılaştıklarında empati kurmayı daha fazla tercih etmişler.
Geçenlerde empatiye yönelik özel bir sayı ayıran The Journal of Social Psychology bülteninde yayımlanan bulgular, Cameron’a göre insanlar empati kurup kurmamaya karar verirken bağlamın önem taşıdığını gösteriyor.
“İnsanlar hayvanlar ile insanları rekabet halinde görüyorlarsa, bu durum diğer insanlarla empati kurmayı tercih etmelerine yol açabilir” diyor Cameron. “Fakat bu rekabeti görmüyorsanız ve durum yalnızca bir gün bir hayvanla, başka gün de bir insanla empati kurup kurmamaya karar vermekten ibaretse, görünüşe göre insanlar başka insanlarla empati kurmak istemiyor ve hayvanlara biraz daha ilgi duyuyor.”
Araştırmacılara göre empati, yaşayan başka bir canlının çektiği acı ve yaşadığı deneyimleri sanki kendiniz yaşıyormuş gibi düşünme işlemi. Örneğin bir arkadaşıyla tartıştıktan sonra üzülen birine acımanın yanında, o kişinin neler hissettiğini düşünmek ve bu hissi paylaşmak.
Cameron’a göre çalışmaya katılan denekler, birinci deneyde insanların his ve düşünceleriyle empati kurmayı koalanın his ve düşünceleriyle empati kurmaktan daha kolay bulmuş olabilir. Dolayısıyla sonuçlar, seçilen hayvana göre de değişiklik gösterebilir.
Yazar: Katie Bohn/Penn Eyalet Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
