Taşılbilimci Kevin Padian, üniversite birinci sınıf öğrencilerine yirmi yıl boyunca Dinozorlar Çağı adlı bir seminer vermiş. Fakat öğrencilerin sıkça sorduğu bir soru, Padian’ın peşini bırakmamış: Tiranozor rex‘in kolları neden gülünç derecede kısa?
Padian, genelde taşılbilimcilerin öne sürdüğü bir dizi hipotezden bahsedermiş; örneğin çiftleşmek için, avı tutmak için, bir Triceratops‘u devirmek için gibi… Fakat öğrencileri, genelde gerçek boyutlu bir örneğin suratına kararsız şekilde bakakalıyormuş. Padian’ın verdiği cevap ise genelde “Kimse bilmiyor” oluyormuş. Fakat Padian, bu muammaya bir çözüm öneren akademisyenlerin yanlış perspektiften kanıya varmış olabileceğini de düşünmüş.
Padian’a göre sorulması gereken soru T. rex‘in kısa kollarının ne yapmak için evrimleştiği değil, bu kolların hayvana nasıl bir fayda sağladığı olmalı.
Acta Palaeontologia Polonica bülteninin son sayısında yayımlanan yeni makalede Padian, yeni bir hipotez öne sürüyor: T. rex‘in kolları, T. rex sürüleri dev kafaları ve kemik kıran dişleriyle bir leşe çöktüğünde uzuv kaybına sebep olabilecek kazara veya kasıtlı ısırılmaları önlemek için kısalmış olabilir. Örneğin 14 metre uzunluğundaki bir T. rex‘in 1,5 metre uzunluğunda bir kafatası olabilirdi. Fakat kolları sadece 1 metre uzunluğundaydı. Bu durum, 1,8 metre boyundaki bir insanın kollarının 13 santimetre uzunluğunda olmasına benziyor.
Berkeley – California Üniversitesinde bütüncül biyoloji profesörü olan ve üniversitenin Taşılbilim Müzesinde müdür olarak görev yapan Padian şöyle aktarıyor: “Bir leşin başına birkaç tane yetişkin tiranozor toplansaydı ne olurdu? İnanılmaz derecede güçlü çene ve kemiklerin yer aldığı, hemen yanınızda et ve kemikleri parçalayıp hart diye ısıran birkaç tane dev kafatası olurdu. Ya arkadaşınız sizin kendisine biraz fazla yaklaştığınızı düşünseydi? Kolunuzu ısırarak sizi uyarabilirlerdi. Dolayısıyla ön uzuvların küçülmesi faydalı olabilirdi, zaten avlanırken kullanmıyor olurdunuz.”
Birkaç ısırık yarası enfeksiyona, kan kaybına, şoka ve en sonunda ölüme sebep olabilirdi. Padian tiranozorların atalarında daha uzun kollar bulunduğunu, bu yüzden hem boyutlarının hem de eklem hareketliliklerinin azalmasının bir sebebi olabileceğini belirtiyor. Bu durum Kretase döneminin sonunda Kuzey Amerika’da yaşamış T. rex‘in yanısıra, orta Kretase döneminde Afrika ve Güney Amerika’da yaşamış abelizoridler‘i ve erken ile orta Kretase dönemlerinde Avrupa ile Asya’da yaşayıp T. rex’ten çok daha büyük olan karkarodontozaritler‘i de etkilemiş olmalıydı.
“Bu konu hakkında öne sürülen fikirlerin hiçbiri test edilmedi, test edilmeleri de imkansız” diyor Padian. “Ayrıca bu hipotezlerin hiçbiri, kolların neden küçüldüğünü açıklamıyor; sadece ufak boyutlarını neden koruduklarını açıklayabilirler. Her halükarda öne sürülen işlevlerin hepsi, kollar küçülmemiş olsaydı çok daha etkili olurdu.”
Padian, kendisininki de dahil tüm hipotezlerin, son T. rex‘in yok olduğu günden 66 milyon yıl sonra kolay kolay kanıtlanamayacağını söylüyor.
Yazar: Robert Sanders/Berkeley – California Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
