Newcastle Üniversitesinde çalışan bilim insanları, plastiği seven yeni bakteri tipleri keşfetmişler. Denizin derinliklerinde plastiğe yapışan bu bakteriler, okyanus boyunca ‘otostop çekerek’ geziyor.
Araştırma takımı denizin derinliklerinde yaşayan ve plastiği seven bu bakterilerin, tüm bakteri topluluğunun sadece %1’ini oluşturduğunu ilk defa göstermiş. Dün Environmental Pollution bülteninde çevrim içi yayımlanan bulgular, söz konusu bakterilerin sadece plastiğe yapıştığını ve taşlara yapışmadığını gösteriyor.
Araştırmada, bu bakterilerin plastiğe bağlanarak denizin derinlikleri boyunca ‘otostop yapabildiği’ ve görünürde izole olan çevreler arasındaki mikrobiyal bağlantıları zenginleştirebildikleri vurgulanıyor.
Denizin derinliklerindeki bu ‘plastikküre’nin gizemlerini açığa çıkarmak için Kuzey-Doğu Atlantik’in derinliklerine bir ‘iniş aracı’ gönderen araştırmacılar, poliüretan ve polisitren adlı iki plastik tipini kasıtlı olarak derinliklere (1800 m) batırmışlar. Daha sonra batırılan malzemeleri geri alan bilim insanları, plastik seven bir grup bakteri ortaya çıkarmışlar. Söz konusu yöntem, plastiklerin ve bunun sonucunda ‘plastikküre’ye (plastiğe bağlanan mikrobiyal topluluk) dair bildiklerimizin, tutarlı sonuçlar elde etmek üzere çevrede nasıl örneklendiğini ele almaya yardımcı oluyor.
Bilim insanları aralarında Calorithrix ve Spirosoma bakterilerinin de yer aldığı çeşitli ve uç noktalarda yaşayan bir bakteri karışımı gözlemlemiş. Calorithrix denizin derinliklerindeki hidrotermal baca sistemlerinde de bulunurken, Spirosoma‘ya ise Kuzey Kutbu’ndaki donmuş topraklarda rastlanmış. Diğer bakterilerin arasında, denizin derinliklerindeki metan sızıntılarında rastlanan bir bakteri grubu olan Deniz Metilotropik Grup 3 ve balıkçılık endüstrisini olumsuz şekilde etkileyen bir patojen olan Aliivibrio da var. Bulgular, okyanustaki plastik mevcudiyetine dönük artan endişelerin altını çiziyor.
Bilim insanları ayrıca, ilk olarak RMS Titanik gemisinden izole edilen ve Halomonas titanicae adı verilen bir alttür daha keşfetmiş. Pasla beslenen bu mikrop esasında gemi enkazında bulunmuş olsa da, bilim insanları artık bu bakterinin plastiğe yapışmayı sevdiğini ve düşük kristallenmeli plastik ayrıştırması yapabildiğini de göstermişler.
Araştırmaya, Newcastle Üniversitesi Doğa ve Çevre Bilimleri Fakültesinde doktora öğrencisi olan Max Kelly öncülük etmiş.
Kelly şöyle aktarıyor: “Denizin derinlikleri, Dünya üzerindeki en büyük ekosistem ve muhtemelen deniz ortamına giren plastiğin büyük bir çoğunluğunun battığı nihai bölge. Fakat üzerinde çalışma yapmanın zor olduğu bir yer. Derin deniz uzmanları, mühendisler ve deniz mikrobiyologlarını bir araya getiren araştırma takımımız, plastiğe yapışabilen bu bakteri topluluğunun açıklığa kavuşturulmasına yardımcı olarak denizin derinliklerindeki plastiklerin nihai kaderini ortaya çıkarıyor.”
5 mm’den daha küçük bir çapa sahip parçalardan oluşan mikroplastikler, okyanus yüzeyinde bulunan plastik atıkların %90’ını meydana getiriyor. Okyanuslarımıza giren plastik miktarı, okyanus yüzeyinde yüzen plastiklere yönelik yürütülen tahminlerden çok daha büyük. Çalışmada bulunan plastik seven bakteriler, plastiklere yerleşen bakteri topluluğunun ufak bir kısmını temsil etse de; çevredeki plastik kirliliğinin ekolojiye dönük yeni ortaya çıkan etkilerini vurguluyorlar.
Kaynak: Newcastle Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
