Bakterilerin bir çok yeteneği mevcut fakat bunlar arasında belki de ünü en az olanı hücreye ait özel bir bölge olan ve bakterilerin hareketini sağlayan flacellalar. Bu mekanizma doğal olarak bakterilerde bulunan biyolojik tekerleğe mükemmel bir örnek.
Bilim insanları şimdi ilk defa bu tekerlekleri yüksek çözünürlükle ve üç boyutlu olarak elektron mikroskobuyla inceleme şansı buldu. Çalışma PNAS dergisinde yayınlandı.
Flagella bakterilerin hücre sonunda bulunan ve hücrenin bulunduğu ortamda hareket etmesini sağlayan küçük kuyruk benzeri bir yapıdır. Flagellanın motor kısmı olarak bilinen daire şeklindeki yapı tork kuvveti üretebiliyor. Bu kuvvet tıpkı tekerlere motor gücü iletilir gibi kuyruğa iletilebiliyor.
Flacellada bulunan bu yapıların sayısı arttıkça üretilen tork kuvveti de doğru orantılı olarak artabiliyor. Bu miktar bakterinin türüne göre değişiyor.
New Scientist‘ın verdiği örneğe göre Campylobacter türüne ait yapı sizin bağırsaklarınızda hareket edebilmelerini sağlayacak kadar fazla güç üretebiliyor bu da gıda zehirlenmesiyle sonuçlanıyor.
Koleraya neden olan Vibrio cholerae türünün akrabası olan başka bir bakteri de gücü kontrol edebilen bir motora sahip.
New Scientist flacella yapısının bağımsız olarak bir çok kez evrim geçirdiğini ve bunun da doğal seçilimin bir sonucu olduğunu vurguluyor.
Imperial College London’da bulunan ve başında Morgan Beeby’nin bulunduğu araştırma ekibi bu görüntüleri elektron kriyotomografi tekniği ile elde etti. İlk defa dondurulmuş bakterilerin elektron mikroskobuyla farklı açılardan görüntüleri çekilip bu görüntüler üç boyutlu olarak birleştirilmiş oldu.
Bu resimlerin güzelliği bir yana araştırmacılar bunları kullanarak nano-robotlar için daha verimli motorlar üretmeyi amaçlıyor. Başka bir hedefse özel olarak bazı bakterilerin flacellalarını hedef alacak daha verimli antibiyotiklerin geliştirilmesi.
