Canlı türleri genelinde dilin evrimine ışık tutan yeni bir araştırmaya göre filler, birbirlerine isim veren insan dışındaki ilk hayvanlar olabilir.
Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve bioRxiv sitesine baskı öncesi olarak gönderilen çalışma, Kenya’daki savan ekosisteminde yaşayan Afrika filleri arasında yürütülmüş.
Araştırmacılar, fillerin birbirlerine kendilerine özgü çağrılarla seslendiğini keşfetmiş.
Bilim insanları çalışmayı yürütürken, bir filin başka file yaptığı çağrının yunus ve papağanlarda gözlemlendiği gibi çağrıyı alan bireyin çıkardığı seslere benzeyip benzemediğiyle özellikle ilgilenmiş.
Araştırma sonucunda durumun muhtemelen böyle olmadığı ve fillerin, çağrının yöneltildiği bireyin çağrılarını taklit etmediği görülmüş.
Bilim insanları makalede şöyle aktarıyor: “Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma, insan dışı hayvanlarda alıcının çağrıları taklit edilmeksizin aynı türün üyelerine yöneltilen seslerin ilk kanıtlarını temsil ediyor”
“Bu durum, dilin evrimini anlamak bakımından önemli sonuçlar doğurabilir.”
Bilim insanları, Kenya’nın kuzeyindeki büyük Samburu ekosisteminde 527 filin düşük frekanslı çağrısıyla Kenya’nın güneyindeki Amboseli Milli Parkı’nda 98 çağrıyı kayıt altına almış.
Bireylere özgü gurultuları belirleyen araştırmacılar, çağrıları yapan ve çağrıların yöneltildiği bireylerin benzersiz olduğunu keşfetmişler.
Bu bireysel sesleri analiz eden bilim insanları, söz konusu çağrılara özgü akustik özellikleri ölçüp, yapılan çağrıdan çağrının yöneltildiği bireyin kimliğinin tahmin edilip edilemeyeceğini test etmişler.
İlginç bir durum saptayan araştırma takımı, farklı bireylerin aynı bireye benzer çağrılar yaptığını keşfetmiş.
“Çağrıların yöneltildiği bireyler, çağrı yapısından şansla açıklanamayacak bir istatistikle belirlenebiliyordu” diyor bilim insanları.
Araştırmacılar genel olarak çağrı yapan 114, çağrıların yöneltildiği ise 119 özgün birey keşfetmiş.
Fillerin 17 tanesine özel olarak yöneltilen çağrılar kayıttan çalındığında ise bu fillerin nasıl tepki verdiği görülmeye çalışılmış.
Bu durum, isimlere benzeyen ses etiketlerin var olduğunu doğruluyor gibi görünüyormuş: “Deneydeki bireyler, çalınan kontrol seslerine kıyasla test seslerine tepki olarak hoparlöre daha hızlı yaklaştı ve daha hızlı ses çıkardı” diyor araştırmacılar.
Fillerde ilk kez gözlemlenen bu davranış, guruldama yoluyla uzak mesafelerden iletişim kurma ve koordine olmaya yatkınlık gösteren ve çok daha yakın ilişki içerisinde olan tür üyelerine avantaj sağlayabilir.
Araştırmacılara göre isim verme davranışı, fillerin belli bir bireyin dikkatini çekmesine ve birbirlerini göremedikleri zamanlarda besin kaynaklarına gidip gelme bakımından koordine olma kabiliyetlerini geliştirmeye yardımcı oluyor.
Bilim insanları gelecekte yürütecekleri çalışmalarda, çevreden gelen ne tür baskıların filleri isim kullanmaya adapte olmaya itmiş olabileceğini daha iyi anlamayı ümit ediyor.
Yazar: Vishwam Sankaran/The Independent. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
