BiVACOR implantı, kalp nakli bekleyen hastada 105 gün boyunca çalıştı.
Çizgi romandan fırlamış gibi görünüyor ancak BiVACOR, titanyumdan yapılmış gerçek ve çalışan bir kalp. Sonunda insan donör organlarının yerini alması planlansa da; bu metal cihaz geçtiğimiz yıl hastanede nakil bekleyen hastalarda geçici bir önlem olarak kullanılmış. Geliştiricilerine ve Avustralya’nın Sidney şehrindeki St. Vincent Hastanesi temsilcilerine göre bu çığır açan icat, geçenlerde önemli bir dönüm noktasına ulaştı: Bir adam, BiVACOR implantıyla 100 günden uzun süre hayatta kaldı ve hatta cihaz hâlâ vücudunda kan pompalarken geçici olarak taburcu edildi.
Titanyum cihazın altında yatan prensipleri ilk olarak Daniel Timms isimli bir biyomedikal mühendisi 2001 yılında düşünmüş. Babası bir sıhhi tesisatçı olan Timms, hırdavat dükkanındaki boru ve vanaları kullanarak insanlardaki dolaşım sistemini taklit etmeye başlamış fakat sonraki 25 yıl boyunca BiVACOR’a dönüşecek şeyi tasarlamış. Nihai sonuç, hiçbir fiili vana olmadan çalışıyor ve hareket eden sadece tek parçaya dayanıyor. Manyetik olarak havada duran bir rotor, titanyum gövdenin kendisiyle hiç temas etmeden iki odacık arasında dönüyor ve bu sayede kademeli aşınma ya da arıza tehlikesini ortadan kaldırıyor. Bütün cihaz 700 gramdan az tutuyor ve karın üzerine yerleştirilen harici bir pilden güç alıyor. Ayrıca hem kadınlar hem de erkeklerin yanısıra 12 yaşındaki kadar küçük çocuklara da yerleştirilebilecek kadar ufak. Araştırmalarda, BiVOCAR’ın yorucu egzersiz sırasında bir yetişkini de destekleyebildiği öne sürülüyor.
ABD ve Avustralya’daki doktorlar, geçen sene hemen hemen yumruk boyutunda olan bu pompayı toplamda beş hastaya naklederek tarih yazdı. Bu kişilerden biri olan ve şiddetli kalp yetmezliğiyle mücadele eden 40 yaşlarındaki bir adam, nefesi tıkanana kadar sadece birkaç metre yürüyebiliyormuş. Fakat altı saatlik ameliyatı takip eden haftalarda hasta, donör bir kalp çıkana kadar hastaneyi terk edecek denli güç ve hareketlilik kazanmış. St. Vincent Hastanesinin 12 Mart’ta yaptığı bir duyuruya göre bu ayın ilk günlerinde kalp nakli için geri dönen hasta, şimdilerde iyileşme sürecinde.
Ameliyata katılan kalp cerrahlarından biri olan Paul Jansz, ayrı bir açıklamada şöyle söylüyor: “Kalp yetmezliği yüzünden her yıl yaklaşık 5.000 Avustralyalı hayatını kaybediyor. Yıllarca bu an için çalıştık ve Avustralya’da bu ameliyatı gerçekleştiren ilk takım olmaktan büyük bir gurur duyuyoruz.”
BiVACOR henüz piyasaya çıkmadı fakat 2025’in sonları itibarıyla Avustralya’da dört cihaz daha kullanıma hazırlanıyor. Bu titanyum kalpler, gelecekte sadece geçici aletler olmakla kalmayıp uzun vadeli ve hatta belki de kalıcı protezler şeklinde kullanılabilir.
Yazar: Andrew Paul/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
