ABD’deki brokolilerin yüzde 90’ı Kaliforniya’da yetişiyor.
Sevin veya sevmeyin, brokoli dünyadaki en popüler sebzelerden biri. Fakat mutfakların vazgeçilmezi olan bu sebze, büyümeye gelince yemek seçenler kadar titiz olabiliyor. Yetişmek için serin akşamları ve tahmin edilebilir havayı seven ılıman bir ekin bu. Söz konusu koşullara rastlamak ise iklim değişikliği sebebiyle çok daha zor hale geliyor.
Cornell Üniversitesi ve Hollandalı tohum firması Bejo Zaden’da çalışan bir araştırma takımı, bu sorunu çözmek üzere Northstar adı verilen yeni bir melez brokoli geliştirmiş. Daha sıcak ve tahmin edilemez koşullara dayanabilen bu çeşit, brokolinin büyüyebileceği alanları genişletiyor.
Şu an ABD’deki brokolinin yaklaşık yüzde 90 Kaliforniya eyaletinde yetişiyor. Daha sık gerçekleşen orman yangınları ve olağanüstü hava koşulları, sürdürülebilir üretimi tehlikeye sokuyor.
Cornell AgriTech bitki yetiştiricisi Phillip Griffiths, “Brokolide genellikle daha ılımlı büyüme koşullarının ve daha soğuk gecelerin olduğu ılıman bölgelerle sınırlı kalıyorsunuz” diyor bir açıklamada. “Isıya ve çevresel strese karşı daha dirençli olan brokoli çeşitlerinin geliştirilmesi, ekolojik tarım üretimi bölgelerinin önemli ölçüde genişlemesini sağlayabilir.”
Brokoli sıcak iklimlerde iyi yetişiyor fakat Northstar; New York, New England ve Quebec gibi serin yerlerde büyümesi için yetiştirilmiş. Bu çok yönlülük, brokoliye dönük bölgesel taleplerin karşılanmasına da yardımcı olabilir.
Griffiths’e göre Northstar, kamu ve özel sektörlerdeki bitki yetiştiricilerinin beraber çalışarak “ebeveyn materyallerini” nasıl birleştirebileceğine yönelik de yeni bir model sağlıyor. Yetiştiricilerin, kendi yetiştirme yaklaşımlarıyla nihai ürüne kendi usullerini uygulamak isteyen şefler gibi olduklarını belirtiyor bilim insanı.
Cornell ve Bejo, Northstar için birer bitki ebeveyni sunmuş. Cornell AgriTech’te 12 yıllık geliştirmeden sonra Griffiths, bu bitkileri 2012 yılında Bejo yetiştiricisi Cees Sintenie’ye göndermiş. Cornell hattı, New York’taki değişken koşullarda geliştirilmiş ve sıcak gecelere rağmen normal gelişime olanak sağlayan genler seçilmiş. Bu özellikler genelde ticari brokoli yetiştirme programlarında bulunmuyor. Cornell’in bu bitkileriyle birlikte Sintenie ve Bejo’da çalışan diğer araştırmacılar, umut vadeden yeni kombinasyonu belirlemek için 12 yıl daha çalışmışlar.
“Uzun vadeli kamusal yetiştirme çalışmalarının özel sektör çalışmalarıyla birleştirilmesini temsil ediyor” diyor Griffiths. “Cornell ebeveyni daha çok çevresel dirence, diğerlerininki de ticari kaliteye odaklıymış fakat nihayetinde bu çalışmaların birleştirilmesi Kuzeydoğu, Doğu Kıyısı ve ötesindeki insanlara fayda getirecek bir şeyle sonuçlanmış.”
Bejo bu Northstar çeşidini şirketin New York Geneva’daki araştırma tesisinde test etmiş. Şu an New Jersey’in güneyindeki yetiştiriciler ile Maine’in en kuzeyindeki ilçelere kadar bir deney yürütülüyor ve brokoli piyasaya çıkmak üzere.
New York Kendall’daki Kludt Kardeşler Çiftlikleri’nin sebze mahsul müdürü Jay Collier, test mahsullerinin özellikle sıcak ve kurak geçen yılda bile dayandığını aktarıyor. Northstar’ın daha uzun kökü de daha kolay toplanmasını sağlayıp daha iyi bir demet meydana getiriyor. Collier, genelde brokoliyi satılamaz hale getiren sığ kökler görmediğini de ekliyor.
“Katılan herkes için bir öğrenme tecrübesi bu” diyor Collier. “Deneyene kadar hiçbirimiz nasıl yanıt vereceğini bilmiyoruz.” Collier bitkiyi önümüzdeki yıl ve muhtemelen daha büyük bir çapta ekmeyi de planlıyor.
Bejo’daki yetiştirici Cees Sintenie, Northstar’ın ticari bir başarı olmasını beklediğini söylüyor. “Isı baskısına karşı iyi uyum sağlayan bir çeşit olduğundan, güçlü ve sağlıklı bir iskelet meydana geliyor ve güzel bir baş üretiyor” diyor Sintenie. “Özellikle sıcak yıllarda öne çıkıyor … eşsiz bir çeşit.”
Yazar: Laura Baisas/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
