Bina ve boruların tost ekmeğiyle yalıtıldığı bir gelecek hayal edin. Torunlarınıza “Eskiden biz bunları yerdik.” dediğinizde size inanmayacaklardır. Çünkü tost ekmeği onlar için yalnızca zararsız, yalıtkan bir madde.
Çinli bilim adamları benim hayalimi gerçeğe dönüştürüyor; tost ekmeğinden karbon köpüğü elde ediyorlar.
Karbon köpüğü yalıtımda ve uzay endüstrisinde çarpmalardaki etkiyi azaltmak için kullanılan hafif bir malzeme. İster inanın ister inanmayın, bu gerçekten de bilim adamlarının çözmeye uğraştığı bir problem. Her ne kadar zor, zaman alıcı ve pahalı olsa da köpüğün birçok alanda kullanılmaya uygun hale getirilmesi gerekiyor.
Çin’deki Harbin Teknoloji Enstitüsü’ndeki takım lideri Ye Yuan’ın Amerikan Kimya Derneği’nin (ACS) Applied Materials & Interfaces bülteninde geçen ay yayımladığı araştırmasına göre, yalıtımda grafen denilen tek atomlu karbon levhası, karpuz ve hatta muz kabukları bile kullanmayı denemişler. Peki ya tost ekmeği? Neden olmasın? Hem çevre dostu hem de yapımı oldukça kolay.
Ekmeği fırında pişirerek başlıyorlar. Hava yerine argon gazıyla dolu bir fırında tost ekmeği ısıtılarak köpüğe dönüştürülüyor. Ekmeğin içinde kalan hava boşluğundaki tüm su uzaklaştırılıyor ve geriye siyah bir karbon ağı kalıyor. Bilim insanları farklı ölçülerdeki hava boşluklarından, sıcaklığı veya ekmek mayasının miktarını değiştirerek farklı yapı özelliklerine sahip köpükler elde edebiliyorlar. Ne kadar çok maya o kadar çok boşluk ve köpük demek.
Bilim adamları farklı yöntemlerle köpüğün dayanıklılık, yalıtım özellikleri ve elektromanyetik dalgaları engelleyebilme yeteneğini test ettiler. Sonuç: Köpükler hafif, iyi yalıtımlı ve iyi bir dalga engelleyicisiydiler. Teşekkürler tost ekmeği!
Sizler için Yuan’ın tarifini açıklıyorum, böylece kendi karbon köpüğünüzü kendiniz yapabilirsiniz.
Malzemeler:
- 5 g kuru maya
- 115 ml su
- 300 g un
Tarif:
Mayayı suda karıştırarak iyice çözün, çözündükten sonra üzerine unu ekleyin ve karıştırın. Hamuru 10 dakika boyunca yoğurun. Yoğurduktan sonra hamuru 35°C’de yaklaşık 1 saat boyunca hava almayacak şekilde dinlendirin. Fırını 180°C’ye ayarlayın ve hamuru 40 dakika fırında ısıtın. Isıttıktan sonra 18 saatliğine 80°C’de kurutun.
Eğer köpük yapmak istiyorsanız, ekmeği laboratuvar fırınında argon gazıyla, her bir dakikada 10°C artacak şekilde ısıtın ve istenilen sıcaklıkta 2 saat tutun. Bu süre sonunda fırından alın ve oda sıcaklığında soğumasına izin verin.
Elçin Tekeli
