Rüzgar, güneş ve elektrik enerjisi ile çalışan otomobil üretimindeki göz kamaştırıcı artışa karşın, önümüzdeki 50 yıl boyunca atmosferdeki karbon salınımını önemli ölçüde artıracağız gibi görünüyor. Bilim insanlarının gökyüzünde bulunan karbondioksitin emilimini sağlamak için gösterdiği yoğun çabaya rağmen, karbondan yararlanmamızı sağlayan teknolojilerin pratik hayatta kullanılabilmesi yüksek maliyetlere katlanılması gerekiyor.
Bu hafta yaşanan gelişmeler bu anlamda umut ışığı yaktı. Argonne Ulusal Laboratuvarı’nda görev yapan araştırmacılar, karbon emiliminin maliyetini azaltan “yapay yaprak” geliştirmeyi başardılar.
Yapay yaprak fotosentezi taklit ediyor. Tıpkı bitkilerin güneşten aldıkları enerji sayesinde su ve karbondioksiti glikoz ve oksijene dönüştürdükleri gibi, yapay yaprak da güneş enerjisini kullanarak karbondioksiti karbonmonokside çeviriyor.
Karbonmonoksit de karbondioksit gibi ısıyı hapsederek sera etkisi yaratıyor; ancak karbondioksitten farklı olarak yanıcı özelliğe sahip yakıta dönüştürülebiliyor. Yapay yapraktan elde edilen yakıt, karbondan arınmıştır ve önceleri yerin altında gömülü karbon moleküllerinden oluşan petrolden farklı olarak, atmosferde bulunan karbonun geri dönüşümünü sağlar.
Yapay yaprak, katalizörün düşük maliyetli olması sebebiyle ucuz ve verimli çalışıyor. Bitkiler fotosentez sürecini hızlandırmak için enzimleri kullanırken, yapay yaprak tungstenden oluşan bileşiklerin küçük pullarından yararlanıyor. Bilim insanlarının şimdiye kadarki süreçte karbon moleküllerini yakalayabilecek mekanizmayı oluştururken gümüş veya diğer pahalı metalleri kullandıkları dikkate alındığında, tungsten gibi çok daha düşük maliyetli bir metalden faydalanılması önemli bir gelişme olarak nitelendirilebilir.
Yapay yapraktan sentetik yakıt imal edildiği ve benzin üretiminin maliyetinde artış yaşandığı takdirde, ilgili sektörlerde önemli değişiklikler meydana gelecektir. Yapay yaprak çiftliklerinde otomobil ve kamyonlar için yakıt üretildiğini düşünün! Araştırmacılara göre, söz konusu teknolojik gelişmeler karbondioksit bakımından zengin bir atmosfere sahip olan Mars üzerinde de uygulanabilir.
Proje üzerinde çalışan Peter Zapol’a göre; kömür, petrol veya benzin gibi envai çeşit hidrokarbon yaktığımız için güneş ışığının yardımıyla kimyasal yakıtları yeniden kullanılabilir hale getirmenin ekonomik yolunu bulmak büyük etki yaratabilir.
Hüsnü Cenk Özdemir
