Küba Füze Krizi’nden 5 yıl sonra iki büyük güç olan Sovyetler Birliği ve ABD’yi savaşın eşiğine getiren başka bir olay daha meydana geldi.
Hiçbir askeri harekat, gizli istihbarat veya devrimin etkili olmadığı olayda neredeyse bir savaşa sebep olacak olan asıl şey bir güneş fırtınasıydı. Space Weather’da yayımlanan makaleye göre, araştırmacılar 1967’deki fırtınanın ABD’nin ulusal güvenlik ve uzay ortamındaki uyarı sistemini nasıl etkilediğini şöyle açıklıyor:
1967 yılında Mayıs ayının sonlarına doğru gerçekleşen Güneş merkezli bu fırtına bir G5 fırtınasıydı. Bu sınıflandırma en güçlü güneş fırtınalarına verilen bir kod adıdır. Radyasyon dalgaları, manyetik alanlar ve Güneş’ten yayılan gazlar yeryüzündeki atmosferle çarpışınca Amerikalılar’ın Kuzey Yarımküre’de bulunan ve gelen füzeleri izlemeye yarayan radar sistemi geçici olarak kullanılamaz hale geldi. Bunu fark eden yetkililer ise en mantıklı açıklamanın bunun Sovyetler tarafından düzenlenen bir saldırı olduğunu düşündüler. Bunun üzerine ordu, yaklaşan saldırıyı önlemek için hazır konuma geçti. Daha sonra Güneş Tahmin Merkezi’nden (Solar Forecasting Center) bunun bir güneş fırtınası olduğu haberini aldıkları zaman ortalık duruldu.
Makalenin baş yazarı Delores Knipp: “Eğer güneş ve jeomanyetik fırtınaları gözlemleme ve tahmin üzerine yatırımlar yapmamış olsaydık fırtınanın etkisi çok daha büyük olabilirdi. Bu durumlara hazırlıklı olmaya dair yaşananlardan kendimize ders çıkardık.”
1967’de gerçekleşen ve gökyüzündeki etkileri New Mexico’dan bile görünen bu güneş fırtınası, güneş fırtınası tahminlerine dair önemli bir dönüm noktası olarak tarihe geçti. Güneş fırtınası yüzünden iletişim sistemleri 1 hafta boyunca kullanılamaz hale gelen ordu, güneş fırtınasını önemli bir tehdit olarak görüp önlemler aldı. Günümüzde ise dünya çapında araştırmacılar halen elektrik şebekeleri, GPS ve iletişim aygıtları için tehlike arz eden güneş fırtınalarını gözlemliyorlar. 1967’deki olay gösteriyor ki, güneş fırtınalarının tehlikelerini anlayıp enerji altyapısını dış kuvvetlerden korumaya önem verirsek güneş fırtınası izleme yeteneklerini arttırmanın hayali silahlara yatırım yapmaktan daha iyi olduğunu görürüz.
Kerem Boyalı
