Şuan 30m’den fazla kalınlıkta karın altında kalmış olan Centruy Kampı, bu yüzyılın sonunda erimeye başlayacak.
1951’de Amerika Birleşik Devletleri hükümeti, Sovyet saldırılarından kendilerinin korumak amacıyla Görnland boyunca kamplar ve test alanları inşa etmeye başlamak için Danimarka hükümeti ile bir anlaşma yaptı.
Görnland kıyılarından içeriye doğru yaklaşık 200 km’lik bölgeye inşa edilen Centruy Kampı, 200 asker barındıracak, kutupta inşaatı test edecek, ilk buz göbeklerinin bazılarını sondajlayacak ve hatta gizli nükleer füzeleri test edecek bir yapıda buz içinde inşa edildi.
Fakat 1967’de Centry Kampının ve diğer kampların görevine son verildi ve kapatıldı. Herşey temizlendi fakat nükleer reaktör çekirdekleri sonsuza kadar yaşamaları için buzun altında unutuldu(!). Ya da bu şekilde kurtulabileceklerini düşündüler.
6 Ağustos 2016’da Geophysical Research Letters dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, Görnland eridiği için depolanan bazı toksik ve radyoaktifleri unutmamak gerektiğini söylüyor. Toronto’daki York Üniversitesinin bilim insanları, olağan iklim modeline göre bu bölgenin önümüzdeki 75 yıl içinde eriyeceğini öngörüyorlar. Diğer uzmanlar bu erimenin daha önce gerçekleşebileceğini bile söylüyorlar.
Bu bölgenin envanterini tamamlayarak bilim insanları, yaklaşık 200 bin litre dizel yakıt, 240 bin litre atık su ve kanalizasyon suyu ve bilinmeyen miktarlarda poliklorlu bifeniller ve radyoaktif soğutucu sıvıların olduğu öngördüler. Halihazırda bu bölge 1960’dan beri birikmiş olan 30 m’den fazla karın altında olmasına rağmen kirleticiler sonsuza kadar gizli kalmayacaktır.
Kirliliğin tekrar ortaya çıkışıyla bu çalışmanın yazarları, bu bölgenin temizliği için sorumlunun kim olduğu sorusunun akıllara geleceğini düşünüyorlar. Bu bölgeyi, Amerika Birleşik Devletleri Danimarka hükümeti ile birlikte şuan kendi egemenliğini kazanmış olan Danimarka topraklarında inşa etti.
Başyazar olan iklim ve buzul bilimci William Colgan, bir basın açıklamasında “Bu, düşünmek zorunda olduğumuz yeni doğmuş bir siyasi meydan okumadır” dedi.
Temizleme seçeneği ne olursa olsun, bilim insanları bunun yakın bir zamanda olamayacağının farkında. Bölge 30 m’lik karın altında. Fakat kar erimeğe başladığında, toksinler çirkin kafalarını göstermeye başlamadan önce bir çözüm üretilmek zorunda.
Özlem Çiçek
