Ve bu cevap değişen iklimimizin geleceği hakkında ipuçları verebilir.
Resimde Sirius Grubu’nun jeolojik oluşumu görülüyor. Buzul bir çökelti olmasına rağmen küçük okyanus fosilleri içerir.
Yaklaşık 5.6 milyon yıl öncesinden 2.6 milyon yıl öncesine kadar süren Pliyosen çağında jeolojik bir sır ortaya çıktı. Diyatom denilen, sert kabuklu alglerin fosilleri, bir şekilde Transantartika Dağları’nda kaya oluşumlarına neden oldu. Milyonlarca yıl sonra jeologlar, bu en güneydeki kıtada neler olduğunu bulmaya çalışıyorlar.
Olası bir ipucu: Bu dönemde, sıcaklıkları ve deniz seviyesini bugünkünden çok daha yukarılara iten sıcak bir patlama oldu.
Bazı araştırmacılar, Antartika’nın buzullarının dramatik bir erime felaketi ile yıkıldığını ve sonrasında yavaşça tekrar yükseldiğini öne sürdüler. Tekrar büyüyen buzullar, mikroskobik fosilleri Sirius Grubu adındaki kayalardan oluşan ve buzulların çökeltileri olan dağlara taşıdılar. Mantıklı, değil mi?
Ama diğerleri bunun saçma bir fikir olduğunu, buz örtüsünün bundan çok daha sağlam olduğunu, küçük diyatomların rüzgâr ile savrulduktan sonra Sirius Grubu’na bağlandıklarını iddia ettiler.
“Fosil yakıt tüketimi atmosferik karbondioksit konsantrasyonunu milyonda 400 parçaya yükseltti ve ilk defa olarak sıcak Pliyosen çağının seviyesine erişildi.”
Nature Communications’ta bugün yayınlanan bir haber, her iki teorinin de doğruluk payına sahip olabileceğini öne sürdü. Araştırmacılar Antartika’dan gelen en son verileri ve karmaşık bilgisayar modellerini kullanarak diyatomların nasıl yolculuk etmiş olabileceklerini açıkladılar.
Bilgisayar modellerine göre Pliyosen sırasında Doğu Antartika Buz Örtüsü, yaklaşık 300 mil kadar içeriye yol kat etti. Kuzey Illinois Üniversitesi jeoloğu Reed Scherer “Bulgularımız Sirius diyatomlarının rüzgâr ile sürüklendiklerini, buzun azaldığı, diyatom zengini toprakların hava ile temas ettiği Doğu Antartika’dan geldiklerini gösteriyor.” dedi.
Başka bir deyişle, buzlar eridi, ama ilk teorinin söylediği kadar değil ve de diyatomlar dağlara buzullar ile değil rüzgâr ile taşındılar.
Diyatomun electron mikroskobu görüntüsü.
Bugün kararsız bir yapıda olduğu düşünülen Batı Antartika Buz Örtüsü o zamanlarda erimişti, diyor Scherer. Buz hacmindeki büyük kayıp bilim insanlarını özel olarak ilgilendiriyor çünkü karbondioksit seviyesi Pliyosen çağının gördüğü seviyeye ulaştı.
Scherer “Fosil yakıt tüketimi atmosferik karbondioksit konsantrasyonunu milyonda 400 parçaya yükseltti ve ilk defa olarak sıcak Pliyosen çağının seviyesine erişildi.” dedi. “Bu da buz örtüsünün o zaman bugün olduğundan daha küçük olduğunu söyleyen eski tartışmayı hiç olmadığı kadar önemli bir hale getiriyor.”
Scherer, Pliyosen çağında Antartica buz örtüsünün erimesi neticesinde deniz seviyesinin, bugünkünden 75 fit yukarıda olabileceğini söyledi. Bunu göz önüne alan araştırmacılar, 3 ila 6 fitlik bir artışın milyonlarca Amerikalının hayatını tehdit edeceğinden endişe duyduklarını belirttiler.
Çeviren: Ahmet Barış Ay
