Çin’ in yürüttüğü uzay istasyonu projesi kapsamında, 17 Ekim Pazartesi günü Jinquan Uydu Fırlatma Merkezi’ nden, Long March 2F taşıyıcı roketiyle fırlatılan ve kıdemli taykonot* Jing Haipeng ve yardımcısı Chen Dong’ u taşıyan uzay mekiği Shenzhou-11, Uzay İstasyonu Tiangong 2′ ye kenetlendi. 30 gün sürecek olan görev, Çinli taykonotların uzaydaki en uzun süreli görevi olarak da tarihe geçecek.
Eylül 2016′ da fırlatılan Tiangong 2 Uzay İstasyonu, bünyesinde bulundurduğu uzaydaki ilk soğuk atom saatiyle, uzay biliminde çoktan dönüm noktası oldu. Atomların rezonans frekanslarını sayarak zamanı ölçen ve milyonlarca yılda sadece bir saniye hata verme olasılığına sahip bir saat çeşidi olan atom saatleri, bilimsel kalibrasyonlar ve uydu navigasyonları gibi yüksek hassasiyet içeren uygulamalarda kullanılıyor. Soğuk atom saati ise atom saatinden çok daha hassas. Lazer yardımıyla soğutularak mutlak sıfır derecesine çok yakın bir sıcaklıkta tutulan ve bu sayede hareketsiz kalan atomların (sezyum-133) rezonans frekanslarının daha büyük bir doğrulukla sayılmasını sağlıyor. Ayrıca Çin, soğuk atom saatinin uzayda kullanımıyla, dünyada bulunan yer çekimi yüzünden oluşan olası parazitlenmenin de önüne geçebileceğini düşünüyor. Daha hassas uydu navigasyon sistemleri, sivil ve askeri imkanların da önünü açacak.
Tiangong 2 ayrıca, Cenevre Üniversitesi ile birlikte yürütülen, dünyadaki ilk yüksek duyarlıklı gama ışını dedektörü olan POLAR‘ ı da bünyesinde barındırıyor. POLAR, uzay havası ve astronomi ile ilgili verileri izlemek için gama ışını patlamalarını ölçecek. Ayrıca, Dünya’ nın ilk kuantum uydusu Mozi‘ yle lazer iletişimine girerek kuantum şifre dağılımını gerçekleştirecek ve böylece Çinlilerin kuantum iletişim araştırmalarına da yardımcı olacak. Diğer araştırmalar arasında, uzayda bitki yetiştirme, spektral(izgesel) görüntüleme kullanarak uzay çevre şartlarını gözlemleme gibi çeşitli deneyler de bulunmakta.
Tiangong 2, ilk etapta, Çinlilerin ilk uzay istasyonu Tiangong 1′ in yedeği olarak üretilse de aynı zamanda 2020′ lerde inşa edilecek olan kalıcı olarak insan bulunduracak Çin uzay istasyonunun teknolojik altyapısı için bir deney ortamı sunucak. Tiangong-2’nin üzerinde personelin bakım ve birleştirme görevlerinde kullanmak üzere test edecekleri robotik bir kol bulunuyor. Modülle birlikte fırlatılan, Banxing 2 adlı 40 kg’ lık bir mikro uydu da, yörüngede Tiangong 2’nin yakınlarında uçacak ve 25-megapiksel kamerasıyla uzay laboratuvarını ve olası bir tehlikeye karşı uzay çöplüğünü tarayacak. 1 ay sürecek olan Shenzhou 11 görevi, aynı zamanda taykonotların, uzay istasyonundaki yaşam destek sistemlerini test etmelerine de olanak sağlayacak.
Önümüzdeki ay taykonotlar Jing ve Chen’ in Tiangong 2′ den ayrılışıyla, Çin’ in ilk robotik uzay ikmal aracı Tianzhou 1, modülle kenetlenmek üzere fırlatılacak. Malzeme ve yakıt ikmali yapacak olan araç, Tiangong 2′ yi 2017 Shenzhou 12 görevi için hazır hale getirecek. Görevlerin temposu, Çin’ in uzay programlarına ne kadar yatırım yaptığının bir göstergesi.
*taykonot: Çin’den gelen profesyonel uzay araştırmacıları ve astronotlar (Taykonot kelimesi, taikong(Çince-uzay) ve nout(Yunanca-gemici)kelimelerinden türetilmiş.)
Çeviren: Saba Çil Yenier
