Uzayda dolaşan herhangi bir obje bir gezegenle karşılaştığı zaman, bu karşılaşmadan geriye kalan genelde büyük bir iz oluyor. Bu durum yalnızca meteorlar için değil, aynı zamanda pahalı ve dikkatlice planlanmış uzay araçları için de geçerli. Avrupa Uzay Ajansı tarafından Mars’a gitmek üzere fırlatılan Schiaparelli iniş aracı, bu hafta kırmızı gezegene inişini kaygı verici bir sessizlikle, herkesi inip inmediğine dair şüphede bırakarak yapmıştı.
Dün, NASA’nın Mars Reconnaissance Orbiter isimli uydusu iniş sahasının üzerinden geçerken, bir şeylerin kesinlikle yüzeye indiğine dair kanıtlar buldu.
Avrupa Uzay Ajansı tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada ise dil oldukça dikkatli kullanılmış, Schiaparelli iniş aracının tamamen çevrimdışı olma olasılığından hiç bahsedilmiyor. Ufak beyaz bir nokta -muhtemelen iniş aracının paraşütü ve ısı kalkanı- ve daha büyük -yaklaşık 15 metreye 40 metrelik- karanlık bir alan Schiaparelli’nin çarpışmasından çıkan bulut olabilir. Avrupa Uzay Ajansı, aracın inişini yavaşlatacak iticileri olmadığından, gezegenin yüzeyine saatte 290 km’ye yakın bir süratle yaklaşmış olduğunu düşünüyor. Böyle bir değerlendirmeyi hafifletebilecek dili bulmak çok zor: “Aracın itici tankları hala dolu olduğu için çarpışma anında patlamış olma ihtimali de var.”
Schiaparelli iniş aracının aksine, Avrupa’nın ExoMars Trace Gas Orbiter isimli uydusu hedefine tam çalışır şekilde vardı. Bilim insanları iniş esnasında neyin ters gittiğini anlamak için çarpışma sahasının fotoğraflarını ve iniş aracından uyduya giden verileri inceleyecekler.
Avrupa Uzay Ajansı:
Aracın iniş yörüngesi üç farklı bölgeden gözlenebildiği için, konu üzerinde çalışan takımlar, çarpışmaya sebep olan olaylar zincirini yeniden canlandırabilecekleri konusunda kendilerine güveniyorlar. Ancak Schiaparelli aracında oluşan asıl arıza hala inceleme altında.
Aracın Mars yüzeyine dağılan parçalarının işaret ettiği gibi, eğer araç tamamen ölüyse, bunun gerçekten nasıl olduğunu anlayabilmek için henüz yapılması gereken birçok araştırma var. Aynı zamanda Avrupa Uzay Ajansı’nın 2020’de göndermeyi planladığı Mars yüzey aracının aynı kaderi paylaşmaması için de bu incelemelerin tamamlanması gerek. Bilim sürekli yinelemeler içeren bir süreç. İnsanoğlunun attığı tüm büyük ve başarılı adımların arkasında, daha az başarılı bir sürü küçük adım vardır, hatta bazen deneme yanılmayla öğrenmemizi sağlayan bazı trajik olaylar da olacaktır.
Çeviri: Berkay Belek
