Geçen ay, Desperate Housewives dizisinin setinde, Tesla ve SolarCity yeni solar çatı geliştirmelerini duyurdu. Bu projeyi hobi olarak enerji üreten tamamıyla fonksiyonel çatılar olarak da tanımlayabiliriz.
Bu çatı yapısı hakkında aslında çoktandır bazı şeyleri biliyoruz. Çatıların tanıtımı yapılan dört prototipi adeta tasarım harikası ve bir mahalle ile tamamen uyum içinde. Yani alışılmış panellerin aksine aykırı bir görüntüsü yok ve göze batmıyor. İçinde güneş pili içeren taşların kaplaması dışarıdan belli olmuyor. Bu özelliği ile Musk’un projesi diğer güneş enerjili çatı seçeneklerinin arasından sıyrılıyor.
Fotovoltaik teknolojiler söz konusu olduğunda, ABD Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı’nın önde gelen bilim insanlarından Robert Tenent (kendisi projeye dahil değil), “Malzemelerin estetik tarafı çoğu kez görmezden gelinir.” diyor. “Performans ve dayanıklılık standartları karşılanırken aynı zamanda elektrik şebekesiyle de entegrasyon yapılmak zorunda ve gerçekten bir şeyler elde etmek isteniyorsa görüntüye de önem verilmeli.”
Kiremitler görüntü yönünden oldukça tatmin edici. Yine de cevaplanmasını dört gözle beklediğimiz sorular var. Örneğin ödenmesi gereken ücret, projenin sadece yüksek gelirli insanlara yönelik olduğu algısı oluşturuyor.
Elon Musk Tesla’yı yönetiyor ve SolarCity’nin de başkanı. Tesla Motors’un SolarCity’i satın alma süreci beklenildiği gibi tamamlanırsa; güneş çatıları, Tesla otomobilleri ve Powerwall ev tipi bataryalarıyla birlikte Tesla showroomlarında satılacak.
İşte önmüzdeki aylarda cevap bulmayı beklediğimiz sorular:
Güneş kiremitlerinin performansı nasıl olacak?
Prototipler, SolarCity’nin mevcut panel teknolojisine göre verim olarak %2 geride. Bunun bir kısmı tasarımdan kaynaklanıyor. Kiremitleri güzel gösteren kaplamalar verimliliği olumsuz etkiliyor. Fakat tanıtımı yapılanlar projenin son hali değil. 2017’de üretime geçildiğinde SolarCity verimi daha da artırmış olabilir.
Tenent, bir evin çatısına dahil edilen kiremitlerin ısıyı nasıl idare ettiğini merak ettiğini belirtti. Günümüzde genel olarak paneller çatının belli bir seviye üstünde kalacak şekilde kuruluyor ve direk güneş ışığı altında bile alttaki hava sirkülasyonu sebebiyle bir nebze serinlik sağlanıyor. Isınma verimi düşürebildiği için oldukça önemli bir konu. Ancak doğrudan çatı üzerine kurulan kiremitler için böyle bir havalandırma boşluğu gerekli değil. Ancak projenin havalandırma sistemiyle ilgili detaylar kamuya duyurulmuş değil.
Musk’ın çatı sistemi bir çatı olmanın gerekliliklerini sağlıyor mu?
Başınızın üstündeki çatı epeyce vasfa sahip olmalı. Her türlü rüzgar, yağış, komşu bahçesindeki kaçık toplar, rakunlar vb. Bu güneş panelleri, bir çatı gibi yaşamanın getirdiği aşınmalara ne kadar dayanabilecek? Elon Musk, Twitter üzerinden insanların çatının üzerinde asfaltta yürür gibi yürüyebileceklerini ve çatıların her türlü çevresel istismara dayanacak şekilde tasarlandığını söyledi.
Should mention that the Tesla solar roof is robust against any weather, incl heavy hail. Also, higher insulating value than a standard roof.
— Elon Musk (@elonmusk) October 29, 2016
Tesla solar çatıları şiddetli dolu dahil her türlü hava koşuluna dayanıklı. Ayrıca standart bir çatıdan daha yüksek bir yalıtım değerine sahip.
SolarCity bir e-postada şunu doğruladı: “Güneş enerjisi çatıları; enerji verimliliği, su geçirmezlik, elektrik/yangın güvenliği, rüzgar/kar basıncına direnç ve dolu etkisi dahil tüm çatı standartlarına uygun olarak üretilecek.”
Musk ayrıca bazı cam kiremitlerin, çatılar için buz çözücü gibi davranabilen, soğuk iklimlerde ev sahiplerinin evlerinin tepelerindeki karları eritmesine izin verebilecek ısıtma elementlerini de içerebileceğini belirtti.
Her şey harika gözüküyor, fakat biz bu çatıları aksiyon halinde de görmek ve sadece yarımşar kiloluk ağırlıkların kiremitlere çarptırılmasıyla elde edilen test görüntülerinden fazlasını istiyoruz.
Solar roof glass tile vs. conventional roof tile pic.twitter.com/AnGWJ07jub
— Tesla (@Tesla) October 29, 2016
Maliyeti ne kadar olacak?
Aksesuarların fiyatını biliyoruz. Güneş çatısı tarafından toplanan enerjiyi depolayacak olan Powerwall 2 bataryası, 5.500 dolara ek olarak 1.000 dolar kurulum maliyetiyle satılıyor. Peki gerçek çatı maliyeti ne kadar? Bir çatı değiştirme binlerce dolara mal olabilir, ancak maliyet, çatının boyutu ve şekli, kullanılan malzemeler ve emek gibi çok şeye bağlı.
SolarCity henüz spesifik sayılar yayımlamadı, ancak SolarCity sözcüsü bir e-postada “Güneş çatılarının, faturalı tasarrufların hesaba katılması planlanan projede, eşdeğer çatı tipinden daha az maliyetle fiyatlandırılacağını” söyledi.
Burada anahtar kelimeler, “eşdeğer çatı tipi”. Musk’ın bu hafta açıkladığı çatı tipleri, terra-cotta fayansı, kayrak levhalar, zona ve pürüzsüz modern bir cam kaplama gibi üst sınıf çatı malzemeleri taklit etmek üzere tasarlandı. Bu tür çatılar, normalde, Kuzey Amerika’daki en popüler stillerden biri olan daha ucuz asfalt zona standartlarına kıyasla çok daha pahalı. Asfalt zona varsa ve çatınızı yenilemek istiyorsanız, yeni güneş çatıları asfalt freze tavanından çok daha pahalı olacak gibi görünüyor. Zaten bir high-end çatıya sahipseniz, fiyat performans açısından mantıklı bir seçenek olabilir.
Öyle görünüyor ki, yeni güneş çatıları Tesla iş modelini izliyor: İnsanların bir statü göstergesi olarak gördüğü güzel, üstün özellikli bir ürün oluşturun. Bu şu an için, en azından bir güneş çatısının, pek çok ortalama ev sahibi için ulaşılmaz olduğu anlamına geliyor, ancak üretim arttıkça daha uygun hale gelebilir ve hangi finansman seçeneklerinin sunulduğuna bağlı olarak, güneş çatıları için daha fazla insanın bütçe ayırabilmesini sağlayacak kapıyı açabilir.
Paneller hala kiralanabilecek mi?
Şu anda, SolarCity, genellikle bir çatının üstüne monte edilen mevcut güneş paneli kurulumunu finanse etmek için çeşitli yollar öneriyor. Müşteriler tamamen bir güneş enerjisi sistemi satın alabilir, eninde sonunda sistemi satın almak için bir kredi alabilir veya bir güç satın alma sözleşmesi için kayıt olabilir. SolarCity de müşterileri için 20 senelik kiralama imkanı tanıyor.
Bu kiralama seçeneği, güneş enerjisi ile ilgilenen, güneş panelleri kurmanın öncül maliyetini karşılayamayan insanlar için harika bir seçenek. SolarCity, müşteri herhangi bir nedenden dolayı ödemekten vazgeçerse ya da kontratından çıkmak zorunda kalırsa, panelleri geri alabilir. Müşterilerin taşınırken sistemi de taşıması durumunda, paneller çatının tepesinde değil de aslında çatının kendisi olsaydı, bu model nasıl çalışırdı? Çatı tekrar toparlanabilir miydi?
SolarCity, güneş çatılarının finansman seçenekleriyle ilgili daha fazla bilginin 2017’de açıklanacağını söyledi.
Mevcut çatı kaplama şirketleri bunları kurabilecek mi, yoksa ev sahipleri kurulum için SolarCity’den yardım istemek zorunda mı kalacak?
Güneş çatıları muhtemelen panellerin çatılara monte edilmesi konusunda uzmanlaşmış kişilere ihtiyaç duyulacak yeni bir çatı kaplama ürünü olacak.Yıllarca kullandığınız güvenilir bir çatı şirketi olsa bile, bu kiremitleri yüklemek, bir donanım mağazasına gidip zona içeren bir palet seçip Ahmet Usta’ya sizin için kurdurmak kadar basit olmayabilir. SolarCity, önümüzdeki aylarda kurulum seçenekleri hakkında daha fazla bilgiye sahip olabileceğimizi ancak muhtemelen çatıların montajını bir şekilde kontrol etmek isteyeceklerini açıkladı. Kimse, ürünlerinin özensiz bir montaj işi sebebiyle kötü bir üne kavuşmasını istemiyor.
Yeni inşaatta ve mevcut bir çatıyı değiştirmek için bir seçenek olarak sunulacak olan ilk kurulumun ötesinde, zamanla bu kiremitlerin korunması ve değiştirilmesinin ne kadar kolay olduğunu görmek ilginç olacak.
Çeviren: Türkay Korhan Kocabaş
Sorular güzel ama güneş enerji sistemleri yeni yeni gelişmeye başladığı için önümüzde ki yıllar da tüm bu sorunlar çözülecektir. Şimdilik ilk müşteriler bu deneyimde yardımcı olacaklardır.
solar kiremit konusunda türkiye de bayi yok sanıyorum. yurtdışından bireysel olarak getirilmesi de zor gözüküyor. üretiminde kısıtlı olduğunu biliyoruz. daha fazla bilgilendrime yapılmasını istiyoruz.