Yüzyıllar boyunca doktorlar kanamayı durdurmak için turnike yöntemini kullandı: Bir bez parçasıyla yaraya yakın yeri sıkıca sar, yaraya giden ve yaradan giden kan akışını durdur. Bu çok eski uygulama halen ilk müdahale yöntemi ve çoğu dış kanama için işe yarıyor. Ancak iç kanamayı durdurmak çok daha nazik bir iş ve hayati tehlike barındırıyor.
Şimdi bir grup araştırmacı yeni bir yaklaşım deniyor: Bir sinirden elektrik akımı geçirerek bedenin kan pıhtılaştırma sistemini harekete geçirmek. Bu kulağa bilim-kurgu gibi gelse de, arkasında yeni ve umut verici bir araştırma alanı var. Biyoelektrik Tıp diye isimlendirilen bu alan, bedenimizdeki elektrik ağının, vücuttaki hemen bütün fonksiyonların kontrol edilmesine yardımcı olduğu bilgisine ve bunun değerlendirilebileceği fikrine dayanıyor.
Çok hassas bir elektrik akımı yayan söz konusu taşınabilir cihaz vücudun herhangi bir yerine konulabilir. Bu akım, beynin kalp ve akciğer gibi hayati organlara bağlantısını sağlayan Vagus sinirini uyarıyor. Vagus siniri de dalağı tetikleyerek kan pıhtılaştırıcı hücreleri (trombosit) ihtiyaç duyulan bölgelere gönderiyor.
2010 yılında yapılan bir çalışmada cihaz domuzlar üzerinde denenmiş ve toplam kan kaybını %50 azalttığı görülmüştü. IEEE Spectrum’a göre bu teknoloji Feinstein Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nden ayrılanlarca kurulan Sanguistat isimli bir firma tarafından geliştiriliyor. Firma için bir sonraki adım, özellikle (dünya genelinde anne ölümlerinin önde gelen nedenlerinden biri olan) doğum sonrası kanamanın tedavisi için cihaz ile geniş kapsamlı bir klinik deney gerçekleştirmek. Teorik olarak cihaz pek çok farklı durumda kullanılabilir; örneğin, ameliyat sırasında kan kaybını önleme stratejisi olarak, veya sahada acil durumlarda bir ileri teknoloji turnike yöntemi olarak.
Biyoelektrik tıbbı üzerinde sadece kanamalı durumlar için çalışılmıyor. Doktorlar ve araştırmacılar aşırı aktif mesane sendromu, sindirim bozuklukları, hatta kalp yetmezliği gibi çok sayıda başka durumlarda da bu yaklaşımın kullanımını keşfetmeye başladılar. Yine de alan oldukça yeni ve Vagus siniri (ya da onu çalıştırmak için gereken elektriksel akımın hassas ayarı) hakkında anlaşılmayan çok şey var. Vagus sinirine bağlı hangi nöronların bedenin neresinde tam olarak hangi fonksiyonları gerçekleştirdiğinin haritasının çıkarılabilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Bazı çalışmalar umut vaat ederken, kalp yetmezliği tedavisine yönelik başkalarında STAT‘a göre pek bir gelişme sağlanamadı.
Sonuç olarak, olabildiğince umut verici olmakla birlikte, bir zaplamayla hayatınızın kurtulmasına daha var.
