Atlantik okyanusundaki şamandıralardan biri 2013’de ortalama yüksekliği 19 metre olan dalgalar ölçtü.
Geçen ay Dünya Meteoroloji Örgütü (World Meteorological Organization – WMO), 19 metrelik dev bir dalganın yeni bir dünya rekoru kırdığını açıkladı.
Kuzey Atlantik Okyanusu’nda 4 Şubat 2013 tarihinde meydana gelen dev dalga, İzlanda ile Birleşik Krallık arasında yer alan bir şamandıra tarafından kaydedildi. Bu dalganın güçlü bir soğuk hava kitlesinden sonra oluştuğu belirtildi.
Bir şamandıra tarafından ölçülen en büyük dalga yüksekliğine sahip olan bu dalga, aslında birden çok dalganın ortalamasından oluşmaktadır. Bu da içerisinde rekor değerinden daha yüksek dalgalar olduğunu gösterir. Belirgin dalga yüksekliği de denilen ortalama dalga yüksekliği, şamandıranın ölçtüğü dalgaların en yüksek üçte birinin ortalamasıdır. WMO, “Bu, bir gözlemcinin ortalama 10 ila 20 dakika boyunca yaklaşık 15-20 iyi biçimlenmiş dalganın ortalaması olarak gördüğü şeyle karşılaştırılabilir” dedi.
Şamandıralar, gemiler ve uydular bu aşırı büyük dalgaları çok hassas bir şekilde ölçülemezler. Ancak bu dalgaların yükseklik olarak yaklaşık 30 metreyi bulduğunu söyleyebiliriz.
WMO Genel Sekreter Yardımcısı Wenjian Zhang, şamandıradaki verilerin analiz edilmesinin birkaç yıl aldığını ve rekor yükseklikteki bu yeni dalganın oldukça “dikkat çekici” olduğunu söyledi. WMO açıklamasında Zhang, “Bu veriler, küresel denizcilik endüstrisinin güvenliğini sağlamak ve yoğun gemi trafiğinin olduğu hatlarda mürettebat ve yolcuların hayatını korumak için meteorolojik ve okyanus gözlemlerinin ve öngörülerin önemini vurgulamaktadır” dedi.
Şamandıralar, bilim adamlarının dalga ve hava tahminleri yapmalarına ve okyanusların hava durumunu nasıl etkilediğini anlamalarına yardımcı olurlar. “Uydu teknolojisindeki büyük ilerlemelere rağmen, demirlenmiş ve sürüklenen şamandıraların ve gemilerin sürekli gözlemleri ve veri kayıtları hala önemli bir rol oynamaktadır” diye belirtiyor Zhang.
Bir önceki rekor sahibi, 2007’de Kuzey Atlantik’te oluşmuş 18 metrelik bir dalgaydı. WMO, dünyanın en yüksek dalgalarının şiddetli kış fırtınaları ya da “bombalar” yüzünden oluştuğunu söylüyor. Mashable’de vurgulandığı üzere bu fırtınalar, atmosferik basıncın düşerek rüzgar hızlarının artmasına neden olan “bombogenesis” adı verilen bir süreçle hızla güçlenebiliyorlar.
Okyanustaki çoğu dalga, rüzgarla su yüzeyi arasındaki sürtünmeden kaynaklanır (tsunami ise bambaşka bir hikaye; deprem gibi deniz altında oluşan karışıklıklar yüzünden oluşur).
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne göre, fırtına dalgaları kendi “normaline” karşı bir akım oluşturduğunda ani devasa dalgalar meydana gelebilir.
Yazar: Kate Baggaley
