Bir genom, aşçısız bir yemek tarifine benziyor; önemli bilgilerle dolu fakat yorumlanması gerekiyor. Bu yüzden, nesli tükenmiş en yakın akrabalarımızın (Neandertaller ve Denisovalılar) genomlarını dizilesek bile, genomlarımızdaki farklılıkların fiziksel özelliklere nasıl yol açtığı bakımından hâlâ bilinmeyen birçok şey bulunuyor.
Stanford Üniversitesi’nde biyoloji dalında doktora sonrası araştırma görevlisi olan David Gokhman şöyle aktarıyor: “Antik genomlara baktığımızda, genelde günümüzdeki bireylerde elde edilen katman ve işaretlerin hepsine ulaşamıyoruz. Bunlar, genomdaki RNA veya hücre yapısı gibi düzenlemeleri yorumlamaya yardımcı oluyor”
“Sadece çıplak DNA dizilimi görüyoruz ve yapabildiğimiz tek şey ona bakıp, günün birinde ne anlama geldiğini çözmeyi ummak.”
San Francisco – California Üniversitesi ile Stanford Üniversitesi’nde çalışan bir araştırma takımı da böyle ümitlerle motive olmuş ve antik insanların genomlarından daha fazla bilgi toplamayı sağlayacak yeni bir yöntem keşfetmiş. Bu sayede, bu insanlar ile aramızdaki genomik farklılıkların fiziksel sonuçları ortaya çıkarılabilir.
22 Nisan’da eLife bülteninde yayımlanan çalışmada, gen ifadesiyle ilişkili dizilimlere odaklanılıyor. Genlerin etkinleştirildiği ya da susturulduğu bu süreç, DNA’daki talimatların ne zaman, nasıl ve nerede takip edileceğini belirliyor. Gen ifadesi, birbiriyle yakın akraba gruplar arasındaki fiziksel farklılıklara karar veren genetik detay olma eğilimi sergiliyor.
Modern insanlara özgü 14.042 genetik varyant ile işe koyulan araştırmacılar, bunlardan 407 tanesinin modern ve antik insanlar arasındaki gen ifadesi farklılığına özel olarak katkı sağladığını keşfetmişler. Yapılan daha ileri analizde, söz konusu farklılıkların ses yolu ve beyincikle daha fazla ilişkili olabileceği belirlenmiş. Beynin duyusal bilgi alan bölgesi olan beyincik, içerisinde yürüme, eşgüdüm, denge ve konuşmanın da yer aldığı istemli hareketleri kontrol ediyor.
Beyincik, İnsan Beyninin Evriminde Önemli Bir Rol Oynamış Olabilir
Taylor Kubota/Stanford Üniversitesi. Ç: O.
