Çocukken buzdan bir kale inşa ettiğinizde kendinizi buz canavarlarından korumaktan fazlasını yapıyordunuz. Aslında bir radyasyon kalkanı inşa ediyordunuz. Dünya’da bu çok da önemli değil, fakat ya Mars’ta? İşte o zaman bir ölüm kalım meselesi haline geliyor.
Samanyolu’ndaki güneş ve diğer yıldızlar insan bedenine zarar veren yüksek enerjili parçacıklar üretiyor. Güneş parçacıkları çoğunlukla, temel fiziksel yapılar tarafından emilen düşük enerjili protonlardır. Galaktik kozmik ışınlar kötü bir bilim kurgu filminden fırlamış gibi görünebilir fakat aslında astronotların sağlığını uzun vadede tehdit eden en önemli tehlikelerden biri. Galaktik kozmik ışınların proton olmayan küçük bir bölümü neredeyse ışık hızına yakın bir hızda hareket eden ağır kimyasal elementlerden oluşuyor. Bunlar bir uzay aracı ile çarpıştığında malzemenin içindeki atomları parçalayarak aracın içinde ikincil radyasyon yağmurlarına neden olur.
Gelecekte Mars’a gidecek astronotlar uzaydan gelen radyasyon yağmuruna tutulacak. Ay’a iniş yapan Apollo astronotları –yani Dünya’nın radyasyon koruyucu tabakasının dışına çıkan tek insanlar- yüzeydeyken bile radyasyona normal seviyelerin üstünde maruz kalmışlardı. Dışarıda uzun süre kalmadıkları için etkiler sınırlıydı. Bu yedi astronotun bu nedenle ileride kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski yüksek.
Radyasyona uzun süre maruz kalmanın sonuçları ise çok daha kötü. İkincil radyasyon, hücre ve DNA’nın hasar görmesi anlamına geliyor, bu da ilerleyen zamanlarda kanser ve diğer hastalıklara yakalanma riskinin artması demek. Akut radyasyon hastalığı daha kısa süreli bir sorun olabilir- yüksek miktarda radyasyon bulantı, kusma ve kanamaya yol açar. Bu nedenle geleceğin Mars kaşiflerinin kendilerini radyasyondan korumak için bir çeşit koruyucu kalkana ihtiyacı olacak.
Bu sorun için buz beklenmedik şekilde mükemmel bir çözüm sunuyor. Suyun her molekülünde iki tane hidrojen atomu bulunuyor ve hidrojen özellikle radyasyonu engelleme konusunda çok becerikli. Gama ve ultraviyole ışınları güvenli seviyelere düşürmek için beş santimetresi (yuvarlak bir bisküvi çapı kadar) yeterli.
İşte bu nedenle NASA’nın Langley Araştırma Merkezindeki araştırma ekibi buzu bir kalkan olarak kullanmak üzere Uzay Keşif Mimarisi ve Clouds Mimari Ofisi ile birlikte çalıştılar. Ortaya çıkan fikir devasa buz baloncuklarıydı.
Mars Buz Evi, su ile doldurulabilen şişirilebilir bir Eskimo evine benziyor. Evin içindeki su Mars’ın soğuk havasında donuyor. Kalın dış buz katmanı içeriyi radyasyondan korurken içerideki daha küçük bir katman asıl yaşam alanını içeriyor. Dış katman Kızıl Gezegene yapılacak yolculuk için daha sıkıştırılmış ve hafif olmasının yanı sıra şişirilebilir olduğu için genişleyebiliyor. Yaşam alanlarının çok büyük olması gerekmiyor bu yüzden buz evin içindeki fazladan alan buzdan bir bahçe olarak kullanılabilir. Örneğin, Astronotlar bu bahçede basınçlı uzay kıyafetlerini giymeden sadece oksijen maskelerini kullanarak çalışabilir. Clouds Mimarlık Ofisi sundukları araştırma önerisinde bunu “ekibin düşünmek, dinlenmek, spor yapmak, oyun oynamak ya da istedikleri herhangi bir şeyi yapmak için kullanabilecekleri tanımlanmamış boş bir alan” olarak açıklamışlardı. Belki de gelecekte astronotların bu buz bahçesinde düşük yer çekimli futbol oynadıkları fotoğraflar görebiliriz.
Buz Ev bunun dışında Mars habitatı ile ilgili olası bir takım başka sorunları da çözüyor. Bu sorunların en büyüğü ise inşaat malzemelerinin Mars’a götürülmesi. Günümüzde 500 gr’lık bir malzemeyi bırakın başka bir gezegene göndermeyi yörüngeye bile yollamak iki ila üç bin dolar tutuyor. Şişirilebilir Buz Ev hafif malzemelerden üretilmiş ve gideceği yere ulaştıktan sonra doldurulabiliyor. NASA tüm evi doldurmak için Mars’ın yüzeyinden yeteri kadar su çıkarabileceğini düşünüyor. Ancak bu işlem tahminen 400 gün sürebilir, bu yüzden astronotlar gezegene ulaşmadan önce bir tür otomatik tertibatın kurulması gerekiyor. Bunlar yapıldıktan sonra astronotları doldurulmuş bir ev bekliyor olacak. Evin içindeki sıkıştırılmış karbondioksit katmanı ise soğuk Mars iklimine karşı izolasyon sağlayabilir.
Bütün bunların yanı sıra, buz evinin içi dışarıdan görülebiliyor. Radyasyonu engelleyen bir çok malzeme saydam değil, bu yüzden bu tür malzemelerle yapılan evler çok karanlık oluyor. İlk bakışta bu estetik bir sorun gibi görünebilir, ancak başka bir gezegende uzun yıllar (muhtemelen hayatınızın geri kalanını) geçirecekseniz yaşayacağınız evin güneş ışığı almasını istersiniz.
