Ay’ın keşfi bir macera olarak başlamıştı, şimdi ise uydumuza para gözüyle bakıyoruz.
Dünya’nın eşlikçisi Ay, büyük rağbet gören bir meta. Çin, İsrail, Hindistan ve NASA, Ay pastasından dilim kapmak için yarışıyor. Cape Canaveral’dan Moon Express gibi özel firmalar da öyle. İçlerinden bazıları hak iddiasında, bazılarınınsa tek amacı araştırma yapmak. Ne var ki bu küresel filo bizi, Ay’da madencilik yapacağımız günlere iyice yaklaştırıyor. Ay’daki regoliti pişirip tuğla yapmak, içinden değerli metaller çıkarmak ya da rafine ederek yakıta veya güneş panellerine dönüştürmek mümkün. İşte Ay’da bulunan işimize yarayacak şeyler.
1. Silikon
Dünya’da da bolca silikon var ama bu uzayda işe yaramayacağı anlamına gelmiyor. Gelecekte Ay’a yerleşecek koloniciler silikonu çıkartıp rafine ettikten sonra yarıiletkene dönüştürebilir ve tesislerine güç sağlayacak güneş panelleri yapabilir. Ay tozunun yaklaşık beşte biri silikon.
2. Nadir toprak elementleri
Teknolojide melez oto aküsü ve cep telefonu gibi ürünlerde kullanılan 17 adet yüksek iletkenliğe sahip metalden oluşan nadir toprak elementleri, gezegenimizde az bulunuyor. Potasyum ve fosfor bakımından zengin noktaları bulunan Ay, Dünya’dakilerle yarı- şan nadir toprak elementi madenleri barındırabilir.
3. Titanium
Ay’ın karanlık kısımlarını oluşturan “deniz” bazaltlarında bolca bulunan güçlü ve hafif titan- yum, Ay tozunun %8’ini meydana getiriyor. Genellikle, demir ve oksijen de barındıran ilmenit mineralinin içinde bulunuyor. O yüzden rafine edince başka şeyler de elde edebiliriz.
4. Alüminyum
Ay’ın denizleriyle tezat oluşturan platoları yani yüksek alanları binalarda, uçaklarda ve tıbbi aygıtlarda kullanılan bir diğer sağlam ve hafif madde olan alüminyumla dolu. Bu metal, açık renk bölgelerdeki regolitin %10 ila 18’ini oluşturuyor.
5. Su
Eğer Ay’ın kutuplarında gölgede kalan çukurların hepsinde güneydeki Cabeus Krateri’nde olduğu kadar su varsa, kolonicilerin içmek ve ziraat yapmak için kullanabileceği 2,9 milyar metreküp su mevcut demektir. Eğer bunu hidrojen ve oksijen olarak ayrıştırırlarsa Mars’a gidecek roketler için yakıt da elde edilebilir.
6. Kıymetli metaller
Ay’da platin grubu elementlerden ne kadar olduğunu bilmesek de yeni nesil iniş aygıtları bunu bulabilir. Bu metaller muhteşem birer iletken ve aynı zamanda nonreaktif; o yüzden de elektronik aygıtlar ve kalp pili gibi implantlar için biçilmiş kaftan.
7. Helyum-3
Geleceğin güvenli nükleer tepkimeleri helyumun bir çeşidi olan helyum 3’le yapılabilir. Regolit içinde az bulunsa da (milyarda 20 parça – cık) Sessizlik Denizi gibi bölgelerde Dünya’dakinden daha çok helyum 3 var. Atmosferimiz helyum 3’ün Güneş rüzgârıyla bize ulaşmasını önlüyor.
Rebecca Boyle/Popular Science. (Popular Science Türkiye arşivinden)
